عقل و دین

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تأثیر فلسفی ابن سینا و ابن رشد بر ابن میمون؛با تأکید بر نقش عقل در فهم متون دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه مازندران؛ دانشکده الهیات و معارف اسلامی

2 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه مازندران

چکیده

زمانی که فلسفه غرب در عصر ظلمت به سر می برد، برخی فیلسوفان مسلمان با درک عمیق فلسفه و به کارگیری آن در حوزه اسلامی به نوآوری‏هایی دست یافتند. علاوه بر این، توانستند بر اندیشمندان ادیان مختلف نیز تاثیرگذار باشند. ابن‏سینا و ابن‏رشد را می توان نمونه آشکاری برای تأثیرات مختلف در حوزه یهودیت به حساب آورد. این پژوهش که با شیوه توصیفی-تحلیلى نگارش یافته به واکاوى دیدگاه‏هایابن‏سینا و ابن‏رشد درباره خردورزی در اصول و آموزه های دینی پرداخته و تأثیر آنها را بر ابن‏میمون یهودی مورد واکاوی قرار می‏دهد. ابن‏سینا به عنوان فیلسوفی عقل‏گرا توانست مبانی دین را به روش عقلی اثبات نماید و علاوه بر این، ابن‏رشد به مواردی جزئی‏تری مانند تأویل نیز پرداخت. در نتیجه، هر یک از ابن‏سینا و ابن‏رشد توانستند بر یهودیت به ویژه ابن‏میمون در ارتباط میان عقل و دین تأثیرگذار باشند.
 



 

تازه های تحقیق

نتیجه‏ گیرى

1ـ علی رغم افراط ها و تفریط هایی که در حوزه اسلامی درباره خردورزی در دین مداری وجود داشت، ابن سینا و ابن رشد توانستند با استناد به دلایل مختلف عقلی و نقلی به اهمیت و ضرورت استفاده از عقل در متون دینی دست یابند. ابن سینا به کلیات خردورزی توجه نموده و ابن رشد به خردورزی در مسائل دینی می پردازد.

2-ابن میمون در حوزه یهودیت نیز با پی بردن به اهمیت خردورزی در متون دینی، تاویل در برخی نصوص دینی را ضروری دانسته و معتقد است باید در دین از عقل استفاده نمود که البته باید کسی که به این کار می پردازد از ویژگی هایی برخوردار باشد.

3-با نگاه اجمالى به کتاب معروف ابن‏میمون یعنی دلاله الحائرین، به وضوح مى‏توان از هماهنگ بودن آن با منابع اسلامى، بخصوص آثار ابن‏رشد که فقط چند سال فاصله زمانی میان آنها وجود داشت، رسید. ابن‏سینا و به خصوص ابن‏رشد توانستند با طرح مباحث عقلى و نوشتن شروح متعدد بر آثار ارسطو، که در آن به تفسیر آراء ارسطو پرداخته و غموض برخى از نکات را برطرف کردند، مورد توجه مغرب‏زمین به ویژه ابن‏میمون قرار بگیرد.

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The philosophical effect of Avicenna and Averroes on the Maimonides’ white emphasizing on rational understanding of religious text

نویسندگان [English]

  • Abbas Bakhshandeh Bali 1
  • Abdorrahman Bagherzadeh 2
  • Mehran Rezaei 2

1 Assistant Professor of Islamic thougt Department, University of Mazandaran

2 Assistant Professor of Islamic thougt epartment, University of Mazandaran.

چکیده [English]

During the Dark Age of western philosophy, some Muslim philosophers with deep understanding of philosophy presented new theories. They had great influence on the scholars of other religions. Avicenna and Averroes can be considered as the influence of Muslim philosophers on Judaism. This paper aims to analyze the theories of Avicenna and Averroes about contemplation in religious doctrines and their influence on Maimonides by descriptive - analytical method. Avicenna succeeded to assert principles of Islam by rational method. In addition to rational method, Averroes discussed explication of Quran. Each of them succeeded to influence Judaism especially Maimonides in connecting reason and religion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Avicenna
  • Averroes
  • Maimonides
  • Religion
  • Reason
مراجع
قرآن کریم.
2. آیتى، محمدابراهیم، (1376)، اندلس، چاپ چهارم، تهران، دانشگاه تهران.
3. ابن تیمیه، احمد، (1971م)، تعارض العقل و النقل، تصحیح محمد رشاد سالم، جمهوریه العربیه المتحده، دارالکتب.
4. ابن‏رشد، احمدبن محمد، (1987م الف)، فصل المقال فیما بین الحکمه و الشریعه من الاتصال، بیروت، مکتبه‏التربیه للطباعه و النشر و التوزیع.
5. ـــــــــــــــــــ، (1987م ب)، الکشف عن مناهج الادله فى عقائد الملّه، بیروت، مکتبه‏التربیه.
6. ـــــــــــــــــــ، (1370)، بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، قم،منشوراتالرضی.
7. ـــــــــــــــــــ، (1998م)، تهافه التهافت، مقدمه و شروح محمدعابد جابرى، بیروت، مرکز دراسات الوحده‏العربیه.
8. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1363)، المبدا و المعاد، به اهتمام مصطفی نورانی، تهران، موسسه مطالعات اسلامی.
9. ـــــــــــــــــــ، (1373)، برهانشفا، ترجمه مهدی قوام صفری، تهران، انتشارات فکر روز.
10. ـــــــــــــــــــ، (1375)الاشارات و التنبیهات، قم، نشر البلاغه.
11. ـــــــــــــــــــ، (1379)النجاه من الغرق فی بحر الضلالات، تحقیق محمدتقی دانش پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
12. ـــــــــــــــــــ، (1985م)کتاب السیاسه، قاهره: دارالعرب، چاپ سوم.
13. ـــــــــــــــــــ، (1390)، الاهیات از کتاب شفا، ترجمه ابراهیم دادجو، تهران، موسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم.
14. ـــــــــــــــــــ، (1404 ق)، الطبیعیات الشفا، تحقیق سعید زائد، قم، مکتبه آیه الله المرعشی.
15. ـــــــــــــــــــ، (1980م)عیون الحکمه، تحقیق عبدالرحمن بدوی، بیروت، دارالحکمه.
16. ابن‏فارس، احمد(1990 م)، معجم مقاییس‏اللغه، بیروت، دارالجیل.
17. ابن‏ میمون، موسی، (بی تا) دلالة الحائرین، مقدمه و تحصیح: حسین آتای، بیروت، مکتبه الثقافه الدینیه.
18. ادریس، محمد جلاء، (بی تا)، التاثیر الاسلامی فی الفکر الدینی الیهودی، قاهره، مکتبه مدبولی.
19. ارمسترانگ، کرن، (1382)، خداشناسى از ابراهیم تاکنون، ترجمه محسن سپهر، تهران،نشر مرکز.
20. پینز، شلومو، (1378)، فلسفه یهود، در: سه سنت فلسفی، ترجمه ابوالفضل محمودی، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه.
21. حتى، فیلیپ خلیل، (1366)، تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ دوم، تهران، آگاه.
22. زبیدى، محمدمرتضى، (1385)، تاج‏العروس، کویت، دارالهدایه.
23. زریاب، عباس، (1372)، ابن میمون، در: دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 5، تهران، مرکز دائرة‏العمارف بزرگ اسلامی.
24. زرین کوب، عبدالحسین، (1379)، کارنامه اسلام، تهران، امیرکبیر.
25. ژیلسون، اتین، (1389)، تاریخ فلسفه مسیحی در قرون وسطا، ترجمه رضا گندمی نصرآبادی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و سمت.
26. دبور، ت. ج، (1376)، تاریخ فلسفه در اسلام، ترجمه عباس شوقی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی عطایی.
27. دورانت، ویل، (1373)، تاریخ تمدن، ترجمه ابوطالب صارمی و همکاران، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
28. شرباک، دن کوهن، (1383)، فلسفه یهودی در قرون وسطی، ترجمه: علی رضا نقد علی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
29. شهرستانی، احمد، (1395 ق)، الملل و النحل، تحقیق محمد سید گیلانی، بیروت، دارالمعرفه، الطبعه الثانیه.
30. عبدالمهدین، احمد، (بی تا)، نظریه المعرفه بین ابن رشد و ابن العربی، اسکندریه، دارالوفاء.
31. الفاخورى، حنّا. خلیل الجر، (1373)، تاریخ فلسفه در جهان اسلام، ترجمه عبدالمجید آیتى، چاپ چهارم، تهران، علمى‏وفرهنگى.
32. فخرى، ماجد، (1372)، سیر فلسفه در جهان اسلام، ترجمه نصرت‏اللّه پورجوادى و همکاران، تهران، مرکز نشر دانشگاهى.
33. فنایی، محمد، (1388)، «نگاهی گذرا به نقش اسلام در تمدن غربی»، مجله معرفت، سال هجدهم، شماره 40.
34. فوزی، حامد، (1427ق)، اشکالیه الفلسفیه فی فکر العربی الاسلامی، بیروت، بی نا.
35. کربن، هانرى، (1373)، تاریخ فلسفه اسلامى، ترجمه جواد طباطبایى، تهران، کویر.
36. گلن، ولیم و آلسی، قیس، (1914 م)، کتاب مقدس(عهد عتیق و عهد جدید)، لندن، دارالسلطنه.
37. لطفی جمعه، محمد، (بی تا)، ابنرشد: تاریخه و فلسفته، تونس، منشورات دارالمعارف للطباعه و النشر.
38. نصری، عبدالله و همکاران، (1379)، حدیث اندیشه، تهران، سروش.
39. ولفسن، هری اوسترین، (1368)، فلسفه علم کلام، ترجمه احمد آرام، تهران، انتشارات الهدی.
40. هنداوی، ابراهیم موسی، (1963م)، الاثر العربی فی الفکر الیهودی، قاهره، مکتبه الانجل و المصریه.
41. یارشاطر، احسان، (1356)، دایره المعارف ایران و اسلام، ج 6، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
42-Atlas, Samuel. Monides, Mai(1972), Maimonides, In: The Encyclopedia of philosophy, vol 5, NewYork: Macmillan Publishing.
43Austeda, Franz(1972), Averroes, In: The Encyclopedia of philosophy, vol 1, NewYork: Macmillan Publishing.
44-Lacey, A.r(1996), Dictionary of Philosophy, London: Routledge.
45-Leaman, Oliver(1998), Averroes and Philosophy, Surrey: Curzon Press.
46-Maimonides’, Rabbi Moshe(2003), Treatise on Tzedakah, Translation and Introduction by Joseph B. Meszler, Edited by Marc Lee Raphael, Department of Religion The College of William and Mary Williamsburg: Virginia.
47-Nasr, Seyyed Hossein(1996), History of Islamic Philosophy, Oliver Leaman: routledge.
48-Hyman, Arthur(2002), Eschatological Themes in Medieval Jewish philosophy, Marquette University press.
49-Roth, Leon(1963), Spinoza, Descartes & Maimonides, New York: Copyright status reviewed by UF staff – s.
50-Rudavsky, T. M.(2010). Maimonides, UK: Willy and BlackWell.
51-Twersky, Isador(1987), Maimonides in Encyclopedia of Religion, Vol.9, Oxford University.
52-Shatz, Davi(2006), Maimonides Moral Theory, in: The Cambridge Companion to Maimonides, ed. Seeskin Kenneth, New York: Cambridg University Press.
 
عقل و دین
دوره 10، شماره 19 - شماره پیاپی 19
مهر 1397
صفحه 161-187
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار