نوع مقاله: مقاله پژوهشی
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Ein-o Allah Khademi*
Abstract
Theory of finalism – in spite of the fact that it is from admitted premises in the Islamic philosophy like principle of causality- has been a problem in the western philosophy.
In the before issue, we got acquainted to the viewpoints of Aristotle, Thomas Aquinas, Bacon and Descartes about final cause and in this section, proceed to the viewpoints of Spinoza, Leibniz, Kant and Gilson.
Spinoza attacked theory of finalism and expressed reasons for refutation it. Altogether after the Renaissance, the majority of philosophers and scientists preferred mechanical justification to which founded on the knowledge of final, but Leibniz defended hardly from the theory of finalism in two realms of physics and metaphysics and Kant ignored Aristotelian interpretation of this theory and presented himself a new interpretation from it and defended from his own. Etienne Gilson defends from lively presence of this theory in the realm of metaphysics – not in the experiential sciences – and introduces it as one of the Christianity's foundations.
Shahid Rajaei University, Tehran, Iran *
کلیدواژه‌ها [English]
Anticipate and turn away of the western philosophies with respect to theory of finalism
(Spinoza, Kant and Gilson)
Ein-o Allah Khademi*
Abstract
Theory of finalism – in spite of the fact that it is from admitted premises in the Islamic philosophy like principle of causality- has been a problem in the western philosophy.
In the before issue, we got acquainted to the viewpoints of Aristotle, Thomas Aquinas, Bacon and Descartes about final cause and in this section, proceed to the viewpoints of Spinoza, Leibniz, Kant and Gilson.
Spinoza attacked theory of finalism and expressed reasons for refutation it. Altogether after the Renaissance, the majority of philosophers and scientists preferred mechanical justification to which founded on the knowledge of final, but Leibniz defended hardly from the theory of finalism in two realms of physics and metaphysics and Kant ignored Aristotelian interpretation of this theory and presented himself a new interpretation from it and defended from his own. Etienne Gilson defends from lively presence of this theory in the realm of metaphysics – not in the experiential sciences – and introduces it as one of the Christianity's foundations.
Keywords: Causality, Efficient cause, Final cause, Spinoza, Leibniz, Kant, Gilson
1- ارسطو، متافیزیک، یا مابعدالطبیعه، ترجمه: شرف الدین خراسانی (شرف)، تهران، انتشارات حکمت
2- اسپینوزا. (1376). اخلاق. ترجمه محسن جهانگیری. چاپ دوم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی
3- پارکینس، ج.ایچ.آر. (1381). عقل و تجربه از نظر اسپینوزا. ترجمه محمدعلی عبداللهی. چاپ اول. قم: بوستان کتاب
4- ژیلسون، اتین. (1379). روح فلسفه قرون وسطی. ترجمه ع.داودی. چاپ سوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
5- همو. (1375). مبانی فلسفه مسیحیت، ترجمه محمد رضایی و سید محمد موسوی. چاپ اول. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
6- همو. (1384). تومیسم، درآمدی بر فلسفه قدیس توماس آکوئینی. چاپ اول. ترجمه ضیاء الدین دهشیری، تهران: حکمت
7- صانعی دره‌بیدی، منوچهر. (1383). فلسفه لایب نیتس. چاپ اول. تهران: انتشارات ققنوس
8- فولکیه، پل. هستی شناسی، ترجمه مهدوی و همکاران.
9- کاپلستون، فردریک. تاریخ فلسفه، بخش یونان. ترجمه سید جلال الدین مجتبوی. ج1. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
10- همو. (1380). تاریخ فلسفه، از دکارت تا لایب نیتس، ترجمه غلامرضا اعوانی. ج4. تهران: سروش و انتشارات علمی و فرهنگی
11- همو. (1360). کانت، ترجمه منوچهر بزرگمهر. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف با همکاری مرکز نشر دانشگاهی
12- کانت، ایمانوئل. نقد قوه حکم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان
13- کورنر، استفان. فلسفه کانت، ترجمه عزت الله فولادوند
14- لایب نیتس. (1381). گفتار در مابعدالطبیعه و نوشتارهای مربوط به آن. ترجمه ابراهیم دادجو. چاپ اول. تهران: حکمت
15- همو. (1375). منادولوژی. ترجمه: یحیی مهدوی. چاپ اول. تهران: شرکت انتشارات خوارزمی
16- محمد رضایی، محمد، تبیین و نقد فلسفه اخلاق کانت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
17- ملکیان، مصطفی. تاریخ فلسفه غرب. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه
18- نقیب زاده، میر عبدالحسین. (1384). فلسفه کانت بیداری از خواب دگماتیسم. چاپ چهارم. تهران: انتشارات آگه
19- Beckner, Morton, teology, The Encyclopedia of philosophy (ed) paul, Edward, NewYork, Macmilan
20- (ed) Edward Graig, Encyclopedia of philosophy
21- (ed) Philip Kitcher and Wesley Cosalmon, scicntific explanation
)