نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

شکرالله جهان مهین*
 اسلام برای عقل ارزش فراوانی قائل است و حجّیت آن را می پذیرد و به ایمانی که متکی به عقل نباشد چندان بهایی نمی دهد و برای ایمان و اعمالِ نیکِ کم عقلان و سفیهان ارزش چندانی قائل نیست.
اسلام شرط مکلّف شدن به هر نوع تکلیفی و پذیرش هر مسئولیتی، چه دینی و چه اجتماعی، بهره‌مندی فرد از نیروی تعقّل می داند.
در روایات اسلامی از عقل به عنوان پیامبر درونی تعبیر می شود و فقهای شیعه عقل را یکی از ادّله چهارگانه استنباط احکام شرعی به حساب می آورند؛ و علم و تجربه به برکت عقل کارآیی لازم را پیدا می کنند و نقش عمده‌ی عقل در تعدیل غرائز و عواطف و احساسات انسان قابل انکار نیست. روایات منقول در مقاله نیز عهده‌دار بیان این حقایقند.
***



* عضو هیأت علمی و مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث jahanmahin62@yahoo.com

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

State of reason in the traditions

چکیده [English]

 
  
Shokr-o Allah Jahan mahin*
Islam values for reason a lot and accepts his authority; and values for faith without reason not so much and so, for faith and good actions of foolish and silly persons.
From the viewpoint of Islam, condition of admission each responsibility – whether religious or gregarious- is fruition of person from force of reasoning. In the Islamic traditions, reason is called as an inner prophet, and shi،ite jurisprudents count reason one of the four evidences of deduction of legal injunctions; and science and experiment become more capable by assistance of reason; furthermore, it can’t be denied the main role of reason in adjustment of human instincts and sentiments and feelings. The narrated traditions in the article have undertaken expression of these facts.       
 
 
 



 Azad University, Jahrom, Iran *

کلیدواژه‌ها [English]

  • reason
  • Religion
  • Responsibility
  • revelation
  • instincts
 
1-     قرآن
2-     نهج‌البلاغه (تنظیم دکتر صبحی صالح. (1387). بیروت)
3-     آمدی، عبدالواحد. (1335). غررالحکم و دررالکلم. ترجمه محمدعلی انصاری. تهران: کتابفروشی محمدعلی علمی
4-     حرّانی، حسین بن شعبه. (1363). تحف العقول. چاپ دوم. قم: انتشارات نشر اسلامی
5-     طباطبائی، سید محمد حسین.( 1427ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی
6-     فلسفی، محمد تقی. (1363). الحدیث. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی
7-     قمی، عباس. (بی‌تا). ﺳﻔﻴﻨﺔ البحار و مدﻳﻨﺔ الحکم و الاثار. تهران: کتابخانه سنایی
8-     کلینی، محمد بن یعقوب. (1388ق). الاصول فی الکافی. چاپ سوم. تهران: دارالکتب الاسلامیّه
9-     مجلسی، محمد باقر. (1382). بحارالانوار. چاپ پنجم. تهران: دارالکتب الاسلامیه
10-   محمّدی ری شهری، محمد. (1375). میزان الحکمه. قم: دارالحدیث
11-   مطهری، مرتضی. (1358). آشنائی با علوم اسلامی (اصول فقه، فقه). قم: انتشارات صدرا
12-   همو. (1358). انسان کامل. تهران: انتشارات صدرا
13-   همو. (1357). عدل الهی. قم: انتشارات صدرا.
علمی و مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث jahanmahin62@yahoo.com