نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه پیام نور مرکز قم

2 استاد دانشگاه تهران (پردیس فارابی)

3 استادیار دانشگاه پیام نور

4 دانشیار دانشگاه پیام نور

چکیده

تفکیکیان نص‏گرا در روش شناخت دین و طریق دستیابی به معارف آن، منبع وحیانی را تنها منبع شناخت مطرح می‏کنند لذا مدعی انحصار فهم حقیقت دین به شیوه‏ای خاص هستند وچنین مدعایی، منبعث از نگرش خاص ایشان به تحدی و اعجاز قرآن می‏باشد؛ یعنی تحدی قرآن تنها درعلوم و معارف است و معرفتی که توسط اهل بیت^ حاصل می‏شود اصیل‏تراست و دخالت‏دادن افکار بشری در فهم متون دینی، فهم دین را از صحت و خلوص تهی می‏کند و از حقایق دین دور می سازد، در مقابل با نقد چنین دیدگاهی به دلیل سازگاری با نظریه صرفه و بیهوده انگاشتن نیروی فهم و عقل انسان و غرق شدن در هرمنوتیک مدرن؛ اولاً در آیات قرآن، عقل مخاطب قرار می‏گیرد و همه انسان‏ها با همان عقل عام و نیروی ادراکی همگانی موجود در هر انسان به فراخور استعدادش مخاطب فهم حقیقت دین قرار گرفته و ثانیاً ادعای انحصار فهم حقیقت دین به شیوه‏ای خاص را برنتافته. نوشتار حاضر با روش درون‏دینی و رویکردی انتقادی ـ تحلیلی نقد و بررسی دیدگاه مکتب تفکیک را با نظریه‏ی یاد شده تبیین می‏کند.
 

تازه های تحقیق

نتیجه گیری

تفکیکیان نص‏گرا تحدی و اعجاز کلام‏الله را فقط در علوم و معارف قرآن می‏دانند و معتقدند دخالت‏دادن افکار بشری در فهم متون دینی، فهم دین را از صحت و خلوص تهی می‏کند و از حقایق دین دور می‏سازد لذا تنها معرفتی که توسط اهل بیت^ حاصل می‏شود قابل فهم است. حال آنکه تحدی و اعجاز قرآن از جنبه‏های زیادی مورد توجه است و منحصر در علوم و معارف نیست، قرآن بر اساس مهندسی جامع نازل شده و اعجاز آن تنها در یک جنبه محدود نیست، همچنین میرزا مهدی اصفهانی عقل انسان را مطلقاً انکار می‏کند و به ناتوانی بشر در درک حقایق دینی اذعان دارد در حالیکه انسان با همان عقل عام و نیروی ادراکی خویش پی به قدرت اعجاز قرآن می‏برد و قدرت بر فهم معارف دینی را دارد پس فهم متون دینی اختصاص به گروه خاصی ندارد، همان کسی که وحی را فرود آورده است در انسان ودیعه‏ای به نام عقل نهاده است. هرچند اندیشه بشری را با تعالی و رفعت تعالیم وحیانی نمی‏توان قیاس کرد اما نباید فراموش شود که تحصیل معرفت نسبت به دین، به بهره‏گیری همزمان از همه منابع معرفتی معتبر وابسته است؛عقل ونقل فقط با یکدیگر می‏توانند معرف گزاره‏ها و آموزه‏های اسلام ونیزحجت شرعی دین حنیف باشند.

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A critical Analysis of the the perspective on “the exclusive understanding of Quran” through the glass of the Scriptualist followers of Tafkik School

نویسندگان [English]

  • Akram Rahimi 1
  • Mohammad Mohammad rezai 2
  • Abdol alhamid fallahnejad 3
  • Yadollah Dadjoo 4

1 Ph D student, Islamic Thought Department, University of Payam e Noor Qom

2 Professor, Philosophy and Theology Department, University of tehran, Farabi Pardis

3 Assistant Professor, University of Payam e Noor

4 Associate Professor, University of Payam e Noor

چکیده [English]

The textualist separatists argue that revelation is the only cognition source for understanding the religion and extracting its education. Such claim comes from the special attitude of this school on The Challenge and the miracle of the holy Quran; Meaning that the Challenge of Quran only invites the scientific and educational subjects. And that the education coming from Ahl al-Bayt (Prophet Muhammad Family) is way more authentic and using human thinking in understanding religious texts depletes the religion of purity and authenticity. Therefore, it is not left to human beings wisdom and knowledge to understand religion, and human discoveries about the truth shall not be merged with the revelational      knowledge. In contrast with such an insight (since it is compatible with the views than demean and humiliate the power of understanding and mind in human beings, and since it is soaked in the modern hermeneutics), it needs to be first mentioned that the verses of Quran address human mind quite directly. Moreover, the addressee of understanding the truth of religion are all human beings with that very same mind and wisdom everybody shares, and with the same level of understanding present in everybody in relation to their talents. Second, this school does not even accept such a claim as “the restricted understanding of the truth of religion to a special method.” The present paper explains the Segregation School Viewpoint in relation to the mentioned theory with a confessional method and critical-and analytical approach

کلیدواژه‌ها [English]

  • Textualist separatists
  • Invitation to challenge
  • Knowledge
  • Reason
 
قرآن کریم
1. آقا جمال خوانساری،محمدبن حسین، (1366).شرح اقا جمال خوانساری برغررالحکم و دررالکلم.محقق: حسینی ارموی. محدث جلال الدین.تهران، دانشگاه تهران.
2. اصفهانی،میرزا مهدی، (1438ق)، القرآن والفرقان فی وجه الاعجازالقران المجید(اعجاز نامه)، قم، مؤسسه معارف اهل البیت.
3. ـــــــــــــــــــ، (1388)، رسائل شناخت قرآن، تحقیق حسین مفید.تهران، انتشارات منیر.
4. ـــــــــــــــــــ، 1389)، ابواب الهدی، ترجمه حسین مفید.تهران، انتشارات منیر.
5. ـــــــــــــــــــ، (1396)، معارف القرآن، قم، مؤسسه معارف اهل البیت^.
6. ـــــــــــــــــــ، (بی تا)، تقریرات.مشهد، مرکز اسنادآستان قدس رضوی.
7. ـــــــــــــــــــ، (1378)، مصباح الهدی، تحقیق حسن جمشیدی. قم، مؤسسه بوستان کتاب.
8. ارشادی نیا، محمدرضا، (1389).حکمت ناب.قم، بوستان کتاب.
9. ـــــــــــــــــــ، (1393)، ازمدرسه معارف تا انجمن حجتیه مکتب تفکیک.قم، بوستان کتاب.
10. اسلامی، حسن، (1387)، رویای خلوص.قم، بوستان کتاب.
11. ثامنی، سید مصطفی، (1394)، وجوه اعجازقرآن،مجموعه مقالات دومین کنفرانس علوم ومفاهیم قرآن کریم؛قم، دارالقرآن، صص 168-178
12. جمعی از نویسندگان، (1394)، احیا گرحوزه خراسان، با مقدمه حکیمی محمدرضا.تهران، انتشارات آفاق.
13. جوادی آملی،عبدالله، (1378)، منزلت عقل درهندسه‏ی معرفت دینی. چاپ سوم، قم، مرکز نشر اسراء.
14. حلبی، شیخ محمود، (بی‏تا الف)، تقریرات، مشهد، مرکزاسنادآستان قدس رضوی.
15. ـــــــــــــــــــ، ( بی‏تا ب)، التوحیدوالعدل، مشهد، مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
16. رازی،سیدمرتضی، (1383)، تبصرةالعوام.تهران، اساطیر.
17. السیوطی،جلال الدین، (1408)، معترک الاقران فی اعجازالقرآن، بیروت، دارالکتب العلیمه.
18. الشریف مرتضی، علی بن الحسین الموسوی، (1382)، الموضح عن جهتةاعجاز القرآن(الصرفه)، تحقیق محمدرضا انصاری قمی.مشهد، آستان قدس رضوی .
19. علوی یمنی، محمدحسن، (1429ق)، الطرازالاسرارالبلاغه وعلوم حقایق الاعجاز،تحقیق عبدالحمید هنراوی، بیروت، المکتبة العصریه.
20. قراملکی،فرامرز، (1386)، منطق، تهران، انتشارات پیام نور.
21. قزوینی، شیخ مجتبی، (1371)، بیان الفرقان.طهران:بازارسلطانی.
22. قرشی، سید علی‏اکبر، (1371)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
23. گیلیس، دانالد، (1381)، فلسفه علم درقرن بیستم، ترجمه حسن میانداری، قم وتهران، سمت وطه.
24. مجلسی، محمد باقر، (1403)، بحارالانوار، بیروت، دارحیاءالتراث.
25. معرفت،محمدهادی، (بی تا).التمهید فی علوم القرآن، قم، مؤسسه نشرالاسلامی.
26. مرتضوی،سیدعباس، (1381)، علم وعقل از دیدگاه مکتب تفکیک، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
27. مروارید،حسنعلی، (1377)، تنبیهات حول المبدأوالمعا، چاپ چهارم، مشهد، بنیادپژوهش‏های اسلامی.
28. صیری،علی، (1395)، روش شناسی تفسیرقرآن، قم، وحی وخرد.
29. نوفل،عبدالرزاق، (بی تا)، الاعجازالعددی للقرآن الکریم، بیروت، دار الکتاب العربی.
30. وکیلی، محمدحسین، (1429، صراط مستقیم نقد مبانی مکتب تفکیک، مشهد، بی‏تا.
31. ـــــــــــــــــــ، 1393)، تاریخ و نقد مکتب تفکی، تهران، کانون اندیشه جوان.
32. هلالی،سلیم بن قیس، (1416).اسرارآل محمد|، مترجم انصاری زنجانی خوئینی، قم، نشر الهادی.