نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

2 * دانش آموخته دکترای علوم قرآنی و حدیث، عضو هیئت‌علمی دانشگاه پیام نور؛

چکیده

بحث از پوشش و حجاب از منظر عقل و نقل، اهتمامی است تا این حقیقت را بیان کند که حجاب حکمی شرعی و دستوری عبادی همانند سایر تکالیف شرعی است و با محوریت تقوای الهی، پای‌بندی به آن نشانه‌ عبودیت و گردن ‌نهادن به ‌فرامین شرعی می‌باشد. از آن جا که ذات اقدس الهی بر اساس مصالح و مفاسد واقعی، برنامه زندگی سعادتمندانه را برای بندگانش ترسیم نموده است؛ لذا عقل سلیم حکم می­کند که انسان باید تابع اوامر و نواهی الهی بوده و خداوند را بدین واسطه تعبد نماید؛ زیرا دین در اجرایی کردن احکام، قوی‌تر از عقل عمل می‌نماید؛ از این­رو ضرورت دارد تا دین، عقل را در تحقّق اجرای احکامی که خود نیز آن را درک می‌کند یاری نماید و این‌گونه دین بزرگ‌ترین خدمت خویش را به عقل که در واقع حامی و حافظ آن است انجام می‌دهد.
                                                             

تازه های تحقیق

نتیجه‌گیری

با بررسی عقلی و نقلی موضوع پوشش و حجاب با محوریت تقوا دریافتیم که:

الف) زن و مرد مسلمان باید بدانند که پذیرش عملی این تکلیف شرعی به ‌مثابه پای‌بندی به سایر تکالیف دینی مانند نماز، روزه، حج و...، امری لازم و ضروری است.

ب) حجاب دارای جنبه‌ دینی و صرفاً دستوری الهی و وظیفه‌ای شرعی و واجبی تشریعی است که تن دادن و پذیرش عملی این واجب الهی، صرفاً به ‌منزله‌ فرمان‌برداری و تسلیم بودن در برابر امر خداوند است و از آنجا که ذات اقدس الهی آگاه به مصالح خفی و باطن امور است؛ لذا عقل سلیم حکم می­کند که تابع اوامر و نواهی الهی باشد و خداوند را بدین واسطه تعبد نماید.

ج) علی‌رغم تأکید و سفارش اسلام نسبت به توجّه و اهتمام به این واجب الهی، شرع هرگز نخواسته  با توسّل به هر روش و استفاده از هر راه، نظر خویش را بر جامعه تحمیل نماید؛ بلکه پذیرش این مهم را با محور قرار دادن تقوی و ایمان به ذات اقدس الهی، به انتخاب آگاهانه‌ مردم مسلمان موکول کرده است.

د) وجوب حجاب بر زن مسلمان، صرفاً مصون ماندن مرد مسلمان از گناه نیست؛ زیرا که اسلام، پوشش را بر جنس زن واجب نکرده است؛ بلکه فقط این وظیفه را بر عهده‌ زن مسلمان آزاد قرار داده است که خود، نشانه‌ تعبدی محض بودن حکم حجاب است.

ه) از آن جا که دین در اجرایی کردن احکام، قوی‌تر از عقل عمل می‌کند، توجیهات دیگر و فلسفه‌بافی‌های عقلی در جهت توجیه کامل مسئله حجاب، ضرورتی نداشته؛ بلکه لازم است با تأکید بر بُعد دینی و قانون الهی بودن حجاب، مکانت و جایگاه آن مشخص گردیده و در جهت ترویج و یا دفاع از حجاب بر تعبّدی بودن و جنبه‌ تکلیف شرعی بودن آن تأکید شود و نه فلسفه‌بافی.

 

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Criterions of reason and quotation about veil by attending to virtue

نویسندگان [English]

  • AliAhmad Naseh 1
  • Zahra Maaref 2

1 Associate Professor of Hadith and Qur`nic Sciences Department, University of Qom.

2 Ph D of Hadith and Qur`nic Sciences and member of Payam e Noor University.

چکیده [English]

The discussion of covering and veil from the point of view of reason and quotation is an attempt to express the fact that the veil of the religious and religious rulings is like other religious duties and, with the focus of divine reverence, adhering to it as a sign of worship and denial of religious orders. Since the divine nature of the divine goddess is based on genuine material wastes, he has plotted a happy life plan for his servants; therefore, common sense prescribes that man should be subject to God's commandments and God-given mediation because religion In executing judgments, it acts more forcefully than reason; therefore, it is necessary for religion to help intellect in the realization of the rules which it itself understands, and this way religion has its greatest service to reason, which is in fact a supporter and guardian It is doing            
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • veiling
  • reason
  • quoting
  • piety

منابع

 -   قرآن کریم با ترجمه‌ مکارم شیرازی.
-   نهج‌البلاغه.
1- ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، (بی تا)، قم، اعلمی.
2-  ــــــــــــــــــــــ، من لا یحضره الفقیه، (بی تا)، قم، جامعه مدرسین.
3-  ابن منظور، (1414ق)، لسان العرب، بیروت، دارصاد.
4-  تمیمی آمدی، عبدالواحدبن‌محمّد، (بی‌تا)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
5- جوادی آملی، عبدالله، (1390ش)، ادب قضا در اسلام، قم، اسراء.
6-  ـــــــــــــــــــ،  (1388ش)، ادب فنای مقربان، چاپ پنجم، تحقیق محمّد صفایی، قم، اسراء
7- حرّ عاملی، محمّدبن‌حسن،. (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، چاپ اوّل، قم، مؤسّسه‌ آل‌البیت (ع).   
8-  حلی، حسن بن یوسف، (1417ق)، خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال، چاپ اول، تحقیق جواد قیومی، قم، نشرالفقاهه.
9- زمخشری، محمود، (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی.
10- سبحانی، جعفر، (1393ش)، الموجز فی اصول الفقه، ترجمه و شرح علی عدالت، قم، نصایح.
11-  طوسی، محمد بن حسن، (1417ق)، الفهرست، چاپ اول، تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسه نشرالفقاهه.
12-  قمی، علی‌بن‌ابراهیم، (1367ش)، تفسیر قمی، قم، دار الکتاب.
13-کلینی، محمّدبن‌یعقوب، (1407ق)، الکافی، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
14ـمجلسی، محمّد باقر، (بی‌تا)، بحارالانوار، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
15- نجاشی، احمد بن علی، (1407ق)، رجال النجاشی، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، قم، مؤسسه نشر اسلامی.
16-نراقی، ملّا احمد، (1415ق)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم: مؤسّسه‌ آل‌البیت (ع).
17- نقی‌پورفر، ولی‌الله، (1382ش)، مجموعه مباحثی از مدیریّت در اسلام، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات مدیریّت اسلامی.
18ـنوری، میرزا حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسّسه‌ آل‌البیت (ع) لإحیاء التراث.