نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه قم

2 دانش‎آموخته کارشناسی ارشد مبانی نظری اسلام

چکیده


ولایت تکوینی و تشریعیِ، از سرچشمه ربوبی به عالم انسانی افاضه می‎شوند. یکی از نتایج ولایت تکوینی، تصرف آدمی در ماسوی به اذن الهی می‎باشد که از آثار عبودیت و ریاضات شرعیه است. ولایت تشریعی به معنای خاص آن، ویژه خداوند است که با اراده او به پیامبران و پیامبر گرامی اسلام و فرزندان معصوم ایشان اعطا شده است، تا ایشان نیز نسبت به ابلاغ احکام شرعیه و حکومت بر روابط مردم اعمال ولایت نمایند. بر این اساس می‌توان گفت که ولایت تشریعی نیز همانند ولایت تکوینی مبین نوعی تفوق است که منشأ آن همان ولایت تکوینی است. در این مقاله به تبیین این دو نوع ولایت و چگونگی ارتباط آن دو خواهیم پرداخت.
 


* استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه قم.


** دانش‎آموخته کارشناسی ارشد مبانی نظری اسلام (نویسنده مسئول)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relation between genetic and religious guardianship of imams From view point of reason and religious

نویسندگان [English]

  • mohsen Ezadi 1
  • Eraj Ghobadiyan 2

1 استادیار دانشگاه قم

2 دانش‎آموخته کارشناسی ارشد مبانی نظری اسلام

چکیده [English]

 Mohsen Izadi*
Iraj ghobadian**
Both genetic and religious guardianship are invested by divine source. One of the result of genetic guardianship is impressing on creature by gods' permission which is product of worship and religious mortification. Religious guardianship in it's special mean exclusively is duo to god who has invested to all prophets including Islam prophet and his infallible offspring so they announce religious laws and administrate the society. Therefor religious guardianship like genetic one is a kind of superiority that it's generation is genetic guardianship. we will study these two guardianship and their relation in this article.
Keywords: guardianship, genetic guardianship, religious guardianship, prophet, imam, religion
 



* Qom university                          .


** M.A theology                             Iraj.ghobadian@yahoo.com

نتیجه‌گیری

بدیهی است که «اطاعت از اوامر الهی» موجب قُرب به خداوند می‌شود و هر کس به تناسب کمال وجود خویش قربی به ذات حق دارد و کامل ترین افراد مقرب ترین افراد به کمال مطلق هستند. بنابراین می‌توان انبیاء و اولیاء الهی را مقرب ترین افراد دانست. از جمله آثار قرب الهی ولایت تکوینی است که در جلوه‎هایی همچون تسلط بر نفس، تسلط بر افکار پراکنده، تصرف در بدن و جهان پیرامون نمودار می‌شود. رسیدن به این درجه از کمال و به دست آوردن این گونه از ولایت برای انبیاء عظام و ائمه اطهار بسترساز اعطای ولایت تشریعی می‌شود تا خداوند به آن انسان‌های کامل اذن در تشریع یا مرجعیت علمی و دینی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، قضایی، و اقتصادی عطا فرماید.

و از آنچه بیان شد، این نکته روشن گردید که ربوبّیت، عبودیّت، و ولایت و حکومت، همگی اختصاص به خالق و آفریننده انسان دارد و اگر انبیاء و مرسلین و ائمه^ ولایت تکوینی و یا ولایت تشریعی و حکومت بر جامعه بشری دارند، این ولایت‎ها ظهوری از ولایت خدا و به اذن و فرمان اوست، وگرنه انسان‌ها آزاد آفریده شده‌اند و هیچ انسانی ولایتی بر دیگری ندارد.

 

1. قرآن کریم.
2. جوادی آملی، عبدالله، 1389، شمیم ولایت، ویرایش محمود صادقی، قم: مرکز نشر اسراء، چ5،.
2. ___________، 1383، توحید در قرآن، قم: نشر اسراء،.
4. ___________، 1367، ولایت در قرآن، قم: مرکز نشر فرهنگی رجاء، چ1،.
5. حسن زاده آملی، 1371، ولایت تکوینی، قم: انتشارات قیام، چ1،.
6. راغب اصفهانی، حسین بن محمد،1324ه.ق، المفردات فی غریب القرآن، مصر: دفتر نشر الکتاب، چ1،
7. سبحانی، جعفر، 1385، ولایت تشریعی و تکوینی در قرآن مجید. قم: مؤسسه امام صادق× چاپ دوم،.
8. ___________ 1377، اصالت روح از نظر قرآن، قم،مؤسسه امام صادق×.
9. سهروردی، شهاب الدین یحیی، 1373، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به تصحیح و مقدمه. هنری کربن، تهران؛ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،.
10. صادقی،‌هادی، رکعی، محمد؛ گونه‎های ولایت تشریعی امامان^
 در روایات، فصلنامه امامت پژوهی، سال سوم، بهار 1392، شماره 9.
12. صافی گلپایگانی، لطف الله، 1390، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، قم: مسجد مقدس جمکران. 13. صفارقمی، محمدبن حسن، 1404ق، بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد، ج1، قم؛ کتابخانه آیت الله مرعشی، چ4.
14. طباطبایی، علی، 1385، انسان کامل، قم: مطبوعات دینی، چ2،.
15. طباطبایی، محمد حسین، 1363، تفسیر ا‌لمیزان، ج1،6،5، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی،.
16. قمی، علی بن ابراهیم، 1313ه.ق، تفسیرقمی، ج2، تهران: چاپ سنگی،.
17.کلینى، محمد بن یعقوببن اسحاق، 1387، اصول کافی، ج1،2،3،4، قم: ترجمه صادق حسن زاده، انتشارات قائم آل محمد، چ4.
18. مطهری، مرتضی، 1370، مجموعه آثار، ج3،4، تهران: انتشارات صدرا، چ1،.
19. همتی، همایون، 1363، ولایت تکوینی، تهران: امیرکبیر، چاپ اول،.
20. یثربی، یحیی، 1385، فلسفه امامت، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ2،