فلسفه
حسین رهنمایی؛ حسن کرمی محمدآبادی
دوره 13، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 130-145
چکیده
دین در گستره اندیشه ماکس وبر یک پدیده اجتماعی است. وبر با رویکرد کارکردگرایانه به تبیین دین پرداخته است. در نگاه کارکردگرایانه به دین مبدأ فاعلی و غایی هستی کنار گذاشته می‌شود و صرفاً به گزاره‌های دینی بدون درنظرگرفتن ابتدا و انتهای آن نگریسته می‌شود، اما ماکس وبر برخلاف سایر جامعهشناسان صرفاً به نگاه کارکردگرایانه اکتفا ...
بیشتر
دین در گستره اندیشه ماکس وبر یک پدیده اجتماعی است. وبر با رویکرد کارکردگرایانه به تبیین دین پرداخته است. در نگاه کارکردگرایانه به دین مبدأ فاعلی و غایی هستی کنار گذاشته می‌شود و صرفاً به گزاره‌های دینی بدون درنظرگرفتن ابتدا و انتهای آن نگریسته می‌شود، اما ماکس وبر برخلاف سایر جامعهشناسان صرفاً به نگاه کارکردگرایانه اکتفا نکرده است و در جامعهشناسی دین خود به بررسی سایر جنبههای دین نیز پرداخته است. دین در اندیشه وبر مجموعهای از تعالیم است که شامل باورها و اخلاقیات برای رسیدن به رستگاری است. در این اندیشه خدا در رأس عالم به عنوان مبدا ارزشها قرار میگیرد، پیامبر به عنوان حامل پیام خدا و محرک تغییرات اجتماعی و منجی به عنوان واسطهای بین خدا و مردم قرار میگیرد که مأمور رساندن دعا و خواستههای مردم به خدا و تضمین کننده رستگاری و کاهنده رنجها است. در اخلاقیات نیز زهد و پرهیز از گناه دو مؤلفه اصلی است. ایمان به باورها و پایبندی به اخلاقیات موجد وصول به رستگاری است. خدا، پیامبر، منجی، گناه، زهد و رستگاری کلیدواژگانی هستند که در این نوشتار بر مبانی روش توصیفی-تحلیلی هندسه دین در نگاه ماکس وبر را به تصویر کشیده است.
