فلسفه
جایگاه مادری در فمینیسم رادیکال و بررسی آن بر اساس آراء حکمای مسلمان

مریم اردشیر لاریجانی؛ محدثه عیسوی

دوره 14، شماره 26 ، فروردین 1401

چکیده
  فمینیسم در نگاه کلی نظریه­ای است که به دنبال برابری زنان و مردان می­باشد.  فمنیسیم، در طول سه دوره­ای که پشت سر گذاشته، دستخوش تغییرات فراوانی شده و انواع گوناگونی به خود دیده است نظیر فمینیسم لیبرال، فمینیسم مارکسیسم، فمینیسم رادیکال، فمینیسم سوسیال و فمینیسم پست-مدرن تا فمینیسم اسلامی. نوشتار حاضر مسئله مادری را در فمینیسم ...  بیشتر

فلسفه
تأملی انتقادی در مقاله: «خداوند کتاب را نازل کرده است» با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی(ره)

محمد شکری؛ مظاهر احمدیان چهاربرج

دوره 14، شماره 26 ، فروردین 1401

چکیده
  مقاله «خداوند کتاب را نازل کرده است» به قلم آقای شبستری با سه پرسشِ اصلی «معانی کتاب در قرآن؟ معانی نزول کتاب در قرآن؟ و « کتاب » بر چه کسی نازل شده است؟»، به دنبال اثبات این مطلب است که قرآن بر شخص پیامبر نازل شده است نه بر عموم مردم؛ اما با استفاده آیات، روایات و ادله عقلی، نظریات ایشان مورد نقد و بررسی قرار می­گیرد. ...  بیشتر

فلسفه
مطالعه تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و کریشنامورتی در تبیین «تفکر» و موانع آن

پریا نوری خسروشاهی؛ مهدی قهرمان؛ شهربانو مردانی

دوره 13، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 56-73

چکیده
  اندیشه و تفکر از اصلی­ترین مفاهیمی هستند که در قرآن کریم و کتب روایی تفسیری به آن­ها توصیه اکید شده است. از طرفی همین واژگان در آثار ­جیدو کریشنامورتی نیز با زاویه نگاه متفاوت­تری به وفور به چشم می‏خورد. حال مسئله این است که آیا تفکر و اندیشه در نگاه اندیشمندان دینی هم­چون علامه طباطبایی و کریشنامورتی یکسان است یا تفاوت­هایی ...  بیشتر

فلسفه
بررسی امکان رجعت از منظر کتاب و سنت (با تأکید بر اندیشه‌های علامه طباطبایی)

محسن صبور؛ احمد بهشتی؛ صفدر شاکر

دوره 13، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 146-164

چکیده
  رجعت یا بازگشت بزرگ در هنگامه ظهور، نشانه قدرت لایزال خداوندی، از عقاید مسلم و تردیدناپذیر شیعه می‌باشد که بر پایه و اساس آیات نورانی قرآن و احادیث معصومین (علیهم‌السلام) بنا شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی امکان رجعت از منظر کتاب و سنت (با تاکید بر اندیشه‌های علامه طباطبایی( می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع تحلیل ...  بیشتر

فلسفه
چگونگی تعامل بین نظام تربیت اسلامی و بشری با تأکید بر نظریه علامه طباطبایی

عبدالرحیم فرج زاده؛ محمدرضا حبیبی مهر؛ محسن زارعی

دوره 13، شماره 24 ، فروردین 1400، ، صفحه 134-148

چکیده
  تربیت، یکی از پرکاربردترین واژه‌هایی است که در مکاتب بشری و اسلامی از آن یاد شده است. نظام­های تربیتیِ مبتنی بر دیدگاه بشری، جایگاه تربیت انسان را در محدوده­­ی دنیا و خوب زیستن تعریف می­کنند، اما نظام تربیت اسلامی با نگرش به عالم پس از مرگ خوشبختی و پیشرفت انسان در دنیا را از اهداف تربیت می‌داند. از نگاه علامه طباطبایی کمال، ...  بیشتر

فلسفه
مقایسه تحلیلی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی در تبیین حقیقت بداء و مسائل مربوط به آن

طاهر کریم زاده؛ ابراهیم نوئی؛ عباس میرزایی

دوره 12، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 34-53

چکیده
  چکیدهپژوهش پیش رو به روش توصیفی، تحلیلی به مقایسه دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی درباره آموزه بداء پرداخته است. ملاصدرا از طریق اشاره به نفوس سماویه و ملائک عماله، حقیقت بداء را تبیین و نحوه اسناد حقیقی آن به خداوند را تحلیل می کند؛ اما علامه طباطبایی توانسته است، بدون اشاره به افلاک و با استفاده از آیات قرآن کریم، رابطه بداء با صفات ...  بیشتر

فلسفه
تبیین مقوله‌های تفسیری ابومسلم در مجمع‌البیان و نقدهای علامه بر آن

مسلم صالحی زاده؛ احمد بهشتی؛ علی‌رضا مختاری

دوره 12، شماره 22 ، فروردین 1399، ، صفحه 163-176

چکیده
  این نوشتار بر آن است که به‌نقد و بررسی برخی آرای تفسیری ابومسلم مستخرج از مجمع‌البیان، با تأکید بر نظرات ارزشمند علامه طباطبایی بپردازد. علامه پس از ذکر نظر خویش گاهی نظر مخالف خود را با بیان نام ابومسلم ارائه کرده و گاهی اشاره‌ای به نام او نکرده‌ و با دلایل متقن به رد نظرات  ابومسلم پرداخته است. در این جا آن نظراتی مطرح‌شده که ...  بیشتر

تحلیل انتقادی مغایرت شواهد دینی با ادله تناهی آثار علل جسمانی از نگاه حکیم سبزواری و علامه طباطبایی

عبد العلی شکر؛ علیرضا فارسی نژاد

دوره 11، شماره 20 ، فروردین 1398، ، صفحه 49-74

چکیده
    از جمله مباحثی که ریشه در کلمات فلاسفه پیشین دارد، بحث از علل مادی و جسمانی است. فلاسفه بر این عقیده­اند که علل جسمانی نمی‌تواند دارای آثار نامحدود باشد. برای اثبات این ادعا، به لزوم «وضع و محاذات» به عنوان شرط تاثیر این علل تمسک جسته­اند. برخی از حکمای متاخر نظیر حاجی سبزواری و علامه طباطبایی علاوه بر این برهان، از «حرکت ...  بیشتر

مروری انتقادی بر نوع مواجهه علامه طباطبایی در تفسیر با تکیه بر عصمت انبیا

مهدی حسینی شیروانی؛ فرهاد ترابی

دوره 11، شماره 20 ، فروردین 1398، ، صفحه 231-256

چکیده
    علامه طباطبایی در مقدمه تفسیرالمیزان بر این باور است که شماری از مفسران قرآن کریم، عقاید کلامی خود را بر آیه­های قرآنی تحمیل کرده، وآن چه که با عقاید مذهبی آنان ناسازگار نموده است، به تأویل برده­اند، و در حقیقت، نمی­توان چنین تبیینی را تفسیر نام نهاد. حال این پرسش مطرح است که آیا علامه، با وجود هشدار دیگر­ان از فرو غلطیدن ...  بیشتر

عقلانیت دینی بر اساس نظریه ادراکات حقیقی و اعتباری علامه طباطبایی

محمد مهدی کمالی؛ محمد اسحاق عارفی؛ محمد هادی کمالی

دوره 11، شماره 20 ، فروردین 1398، ، صفحه 257-279

چکیده
    بحث از عقلانیت دین یکی از مهمترین مباحث در حوزه دین پژوهشی به شمار می‌آید. بعضی قائل به عقلانیت حداکثری بوده و تک­تک آموزه‌های دینی را مستقیماً قابل اثبات منطقی دانسته‌اند. دقیقاً در نقطه­ی مقابل، دیدگاهی است که معتقد است سنجش گزاره‌های دینی با عقل، تقابل با ایمان­گروی داشته و دینداری هیچ سنخیتی با عقل­گروی ندارد. بعضی ...  بیشتر

مختصات عقلانیت فطری از منظر علامه طباطبایی

مهدی جلالوند؛ اسحاق طاهری؛ محمد سعیدی مهر

دوره 10، شماره 18 ، خرداد 1397، ، صفحه 7-28

چکیده
  عقلانیت یکی از موضوعات معرفت شناسی است که درباره آن نظرات مختلف و گاه متضادی از سوی اندیشمندان ارائه شده است. علامه طباطبایی نیز با غور در معارف دینی رویکرد خاصی در مباحث عقلی برگزیده و با ادله ای محکم که برخاسته از باور راسخ ایشان بوده، رویکردهای مطرح دیگری را به چالش کشیده است. این مقال، ضمن ارائه تعریفی مبسوط از عقل و بیان اقسام آن، ...  بیشتر

نقد مبانی اندیشه‏های وهابیت با تأکید بر دیدگاه‏های علامه طباطبائی در تفسیر المیزان

کاوس روحی؛ نصرت نیل ساز؛ لیلا مرادی

دوره 9، شماره 17 ، آذر 1396، ، صفحه 23-46

چکیده
  وهابیت جریانی فکری سیاسی است که در قرن اخیر ظهور کرده است. این جریان دیدگاه‏های نوظهوری در برداشت از قرآن داشته و مانند هر مکتب فکری بر مبانی و پیش‏فرض‏هایی تکیه دارد و نخستین گام برای بررسی درستی یا نادرستی یک نحله فکری، تحلیل و نقد مبانی آن است. این مقاله با هدف مشخص کردن میزان اعتبار پیش‏فرض‏های وهابیت با محوریت اندیشه های ...  بیشتر

جایگاه عقل در دین شناسی از دیدگاه علامه طباطبایی و ابن ‏تیمیه

علی اله بداشتی؛ محسن پیرهادی

دوره 9، شماره 16 ، فروردین 1396، ، صفحه 7-30

چکیده
  یکی از مباحث مهم در دین شناسی جایگاه عقل در درک معارف دینی است، در پژوهش پیش رو تلاش می‌شود جایگاه عقل از دیدگاه ابن تیمیه و علامه طباطبایی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد، تا نقاط قوت وضعف دو دیدگاه روشن شود. ابن تیمیه معتقد است گاهی عقل بر قوه‏ای گفته می‌شود که انسان با آن تعقل می‌کند، چنانکه بر علوم و اعمالی که با آن قوه حاصل شده نیز ...  بیشتر