فتح الله نجارزادگان؛ سید اسحاق حسینی کوهساری؛ نجمه کیوان نژاد نجف آبادی
دوره 10، شماره 18 ، خرداد 1397، ، صفحه 175-195
چکیده
قرآن کریم از رخداد قیامت با نامها و اوصاف گوناگون یاد میکند. این تنوّع حکیمانه، همسو با هدف قرآن و در راستای هدایت و تربیت آدمی است. یکی از ابعاد وجودی انسان، عقل یا نیروی ادراکی نظری و عملی او است. این مقاله درپی پاسخ به این پرسش است که نامها و اوصاف قیامت در تربیت عقل انسان چه نقشی ایفا میکند. در پایان چنین به دست آمد که این ...
بیشتر
قرآن کریم از رخداد قیامت با نامها و اوصاف گوناگون یاد میکند. این تنوّع حکیمانه، همسو با هدف قرآن و در راستای هدایت و تربیت آدمی است. یکی از ابعاد وجودی انسان، عقل یا نیروی ادراکی نظری و عملی او است. این مقاله درپی پاسخ به این پرسش است که نامها و اوصاف قیامت در تربیت عقل انسان چه نقشی ایفا میکند. در پایان چنین به دست آمد که این نامها و اوصاف در تربیت عقل نظری موجب میشود تا انسان به صورت کاملا عقلانی راه ایمان را برگزیند و خدا را مالک حقیقی همهی هستی بداند و قیامت را به عنوان یک واقعیت حتمی درک کند و ناپایداری دنیا را درک نماید. همچنین در تربیت عقل عملی موجب میشود تا عقل عملی انسان -که کلیت خوبی و بدی اعمال را درک میکند- عدالت و تفضل الهی را درک نماید. در مجموع نامها و اوصاف قیامت در تثبیت، تصحیح، تعلیم و تذکار بُعد عقلی ایفای نقش میکنند.
محمد رضا خانی؛ فتح الله نجارزادگان
دوره 9، شماره 17 ، آذر 1396، ، صفحه 95-118
چکیده
آیه 22 سوره انبیاء«لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَه إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتَا» از منظر مفسران، متکلمان و فلاسفهی فریقین یکی از ادلهی عقلی و نقلی برای اثبات توحید و از مصادیق پیوند عقل و دین محسوب میگردد. قیاس موجود در آیه به صورت یک قیاس استثنایی است که در آن با نفی تالی، نفی مقدم نتیجه گرفته میشود. اختلاف نظر محققین در مدلول ...
بیشتر
آیه 22 سوره انبیاء«لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَه إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتَا» از منظر مفسران، متکلمان و فلاسفهی فریقین یکی از ادلهی عقلی و نقلی برای اثبات توحید و از مصادیق پیوند عقل و دین محسوب میگردد. قیاس موجود در آیه به صورت یک قیاس استثنایی است که در آن با نفی تالی، نفی مقدم نتیجه گرفته میشود. اختلاف نظر محققین در مدلول آیه، در بیان ملازمه موجود در مقدمه اول قیاس (اگر در جهان چند إله وجود داشته باشد، جهان به فساد و تباهی کشیده میشود) است، از این رو تقریرهای متفاوتی از این استدلال ارائه دادهاند. بنا بر تقریر چهارم، از آن رو که هر معلولى قائم به علت هستی بخش خود و عین ربط به علت خود است، اگر دو یا چند علت هستى بخش در عرض هم در عالم فرض شوند، معلولهای هریک از آن دو به علت خودش وابسته بوده و هیچ گونه وابستگى به علت دیگر ندارند. در اینصورت تعدد آلهه مستلزم نظامهایی متعدد و غیر وابسته به همدیگر است که با نظام واحد موجود در جهان که پیوند بین پدیدههای آن مشهود است، منافات دارد. این تقریر با ظاهر آیه و نفی اعتقاد مشرکان در اتخاذ اربابی برای تدبیر عالم در عین اعتقاد به توحید خالقی، سازگارتر است و با توجه به ارتباط دو سویه توحید ربوبی و توحید الوهی، برهانی متقن بر توحید ربوبی و توحید الوهی محسوب می شود.