نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده الهیات ومعارف اسلامی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، گروه علوم قرآن و حدیث و زبان وادبیات عرب، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث و زبان و ادبیات عرب، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

فهم روایات ، نیازمند روش صحیح علمی است که آن را « فقه الحدیث » می‌نامیم. بررسی متن، مهم­ترین راه  ارزیابی حدیث است که حتی درصورت صحت سند آن، حکم بطلان حدیث را امضاء می کند. محدثان شیعه تلاش­های فراوانی جهت فهم صحیح کلام معصومین (ع) انجام داده اند . شرح اصول کافی ملاصدرا، از جمله شروحی است که بر این منبع مهم شیعی نگاشته شده است؛ این مقاله با تکیه بر این اثر ارزشمند، تلاش کرده است تا با روش توصیفی‌– تحلیلی روش های ملاصدرا را در فهم احادیث استخراج کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ملاصدرا در شرح روایات،از اصولی هم چون توجه به معانی دقیق واژه ها، توجه به علم صرف و نحو، توجه به آرایه‌های ادبی ، توجه به قرائن ناپیوسته درفهم احادیث، تأویل روایات متشابه، تشکیل خانواده ی حدیث، بیان وجوه معنایی مختلف وبهره گیری از عقل برای بیان حدیث بهره جسته است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Methods of Mulla Sadra's hadith jurisprudence in the description of "sufficient principles"

نویسندگان [English]

  • ghasem faez 1
  • azam khodami pour 2
  • Seyed Mohammad Razavi 3

1 Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran

2 Islamic Azad University, Central Tehran Branch

3 Faculty member of Islamic Azad University, Central Tehran Branch;

چکیده [English]

Abstract
Understanding the narrations requires the correct scientific method, which we call "jurisprudence of hadith".
Examining the text is the most important way to evaluate the hadith, which, even if its document is correct, will sign the verdict of invalidity of the hadith. Shiite narrators have made many efforts to correctly understand the words of the Infallibles (AS).
A description of Mulla Sadra's sufficient principles is one of the explanations written in a fragment of important Shiite sources.
Based on this valuable work, this article has tried to extract Mulla Sadra's methods in understanding hadiths by descriptive-analytical method.
The results show that Mulla Sadra in the description of narrations, from principles such as paying attention to the exact meanings of words, paying attention to grammar, paying attention to literary arrays, paying attention to discrete evidences in understanding hadiths, interpreting similar narrations, forming a family of hadith, expression Various semantic aspects and the use of intellect have been used to express the hadith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hadith
  • methods of understanding hadith
  • Adequate description of the principles
  • . Mulla Sadra
  1. القرآن کریم، (1396)؛ ترجمه: ابوالفضل بهرام ‌پور،  تهران، انتشارات اسوه.

    نهج البلاغه؛ ترجمه محمد دشتی ،(1379) ، قم ،انتشارات مشهور.

    1. آقا بزرگ تهرانی، محمد بن حسن، (1403ق)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء.
    2. ابن بابویه، محمدبن علی ،(1398ق) ، التوحید، قم، جامعه مدرسین.
    3. ابن شعبه، حسن بن علی،( 1404 )، تحف العقول عن آل الرسول (ص) ، قم، انتشارات اسلامی، دوم.
    4. ابن منظور، محمد بن مکرم، ( بی تا )، لسان العرب، بیروت ، بی تا.
    5. ابن مالک، محمد بن عبدالله، (1422ق) ، إیجاز التعریف فی علم التصریف، تحقیق: محمد مهدی عبد الحی عمادر سالم، المدینه المنوره، وزاره التعلیم العالی بالجامعه الاسلامیه.
    6. ابن هشام انصاری،یوسف بن احمد،( 1979م)، أوضح المسالک إلی ألقیه إبن مالک ، بیروت، دارالجبل.
    7. استرآبادی، رضی الدین محمد بن حسن، (1402ق)، شرح شافیه ابن الحاجب،  تحقیق: محمد نور الحسن –محمد الزفزاف –محمد محی الدین، بیروت، دارلکتب العلمیه.
    8. اردکانی، محمدعلی، (1388) ،تحفه الاولیاء (ترجمه اصول کافی) ، تهران، انتشارات دارالحدیث.
    9. جرجانی، عبد القاهر، (1407ق)، المفتاح فی الصرف،  تحقیق: علی التوفیق الحمد، بیروت، موسسه الرساله.

    10. حرعاملی، محمدبن حسن ،(1409ق)، وسائل الشیعه، قم ،موسسه­ی آل البیت.

    11. حویزی، عبد علی بن جمعة،( 1415 ق)، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، چهارم.

    1. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین،(1412ق)، مفردات فی غریب القرآن، دمشق بیروت، دارالعلم دارالشامیه.
    2. زبیدی، محمد مرتضی،(بی تا)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، مکتبه الحیاه.
    3. سبحانی تبریزی، (1420ق)، اصول الحدیث واحکامه فی علم الدرایه، قم ، دفتر موسسه امام صادق(ع).
    4. شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، (1409 ق)، منیة المرید، قم، مکتب الإعلام الإسلامی.
    5. شیخ طوسی، محمدبن حسن، (1409ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    6. صدر، سیدمحمدباقر، (1410ق)، دروس فی علم الاصول، الحلقه الثالثه، بیروت ، دارالتعارف للمطبوعات.
    7. صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم، (1389) ،تفسیر القرآن الکریم، تصحیح وتحقیق:محمد خواجوی،تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    8. ­­­­­_______________________،(1366)، شرح الاصول الکافی، تهران، موسسه­ی مطالعات وتحقیقات فرهنگی.
    9. ­­­­­_______________________،(1383)، شرح الاصول الکافی،  تهران، پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.
    10. _______________________،(1385) ، شرح الاصول الکافی،  تصحیح: سید محمد خامنه ای، تحقیق ومقدمه: سید مهدی رجائی، تهران، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    11. طبرسی، حسن بن فضل، (1385 ق) ، مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، نجف، کتابخانه حیدریه.
    12. طبری، محمد بن جریر بن یزید، (1412 ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن،  بیروت، دارالمکتبه.

    24. غفاری، علی اکبر، (1369)، تلخیص مصباح الهدایة،  تهران، نشرصدوق.

    1. 25.  غلایینی،مصطفی، (1378ق)، جامع الدروس العربیه، بیروت، المکتبه المصریه.
    2. 26.  فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، (1406 ق)، الوافی، اصفهان، مکتبة الإمام أمیر المومنین علی (ع).
    3. 27.  قنبری، محمد، (1387)، شناختنامه کلینی وکافی،  قم،  نشر دارالحدیث.
    4. 28.  قطب‌الدین راوندی، سعید بن هبة الله، (1409 ق)، الخرائج و الجرائح،  قم، مؤسسه امام مهدی (ع).
    5. 29.  کارگر، رحیم، (1388) ،مهدویت (دوران ظهور)، قم، دفترنشرمعارف.
    6. 30.  کلینی، محمد بن یعقوب،(1392 ق)، الکافی، ترجمه وشرح: محمدباقرکمره ای، تهران، مکتبة الإسلامیه.
    7. 31.  ______________،(1362) ،الکافی، مترجم:سیدجوادمصطفوی، تهران، انتشارات اهل بیت(ع).
    8. 32.  کربن، هانری، (1383)، تاریخ فلسفه­ی اسلامی، ترجمه ی جواد طباطبائی، تهران، انتشارات کویر.

    33. کراجکی، ابوالفتح محمدبن علی،(1410ق)، کنزالفوائد، قم ،انتشارات دارالذخائر.

    1. 34.  المالکی، زهیر؛ ابوالنور، محمد، (1412ق)، اصول الفقه، قاهره، المکتبة الازهریة للتراث.
    2. 35.  مظفر، محمدرضا، (1370)، اصول الفقه،  قم، موسسه النشرالاسلامی التابعة لجماعه المدرسین.
    3.   مجلسی، محمدباقر، (1403ق)، بحارالانوار،  بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    4. 37.  مسعودی،عبدالهادی، (1389 )، روش فهم حدیث، قم:انتشارات زائر.
    5. 38.  مفید، محمد بن محمد،(1413 ق)، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید.
    6. 39.  معارف، مجید،(1383)، "خانواده حدیث ونقش آن درفقه الحدیث"، پژوهش دینی، شماره8.
    7. 40.  مدیرشانه چی، کاظم ،( 1362)، علم الحدیث ودرایة الحدیث، قم ، دفترانتشارات اسلامی.
    8. نوری، حسین بن محمدتقی، ( 1408 ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسة آل البیت (ع).
    9. نصیری،علی، (1381)، نگاهی به شرح صدرالمتألهین بر اصول الکافی، علوم حدیث، شماره 24.