TY - JOUR ID - 118205 TI - تحلیل پیوند عقل‌گرایی و تفسیر ادبی (مطالعه موردیِ تفسیر ابومسلم اصفهانی و زمخشری) JO - عقل و دین JA - RR LA - fa SN - ۲۵۸۸-۳۸۱X AU - طیب حسینی, سیدمحمود AU - مولایی نیا, عزت الله AU - پیشوایی, فریده AD - دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، AD - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم. AD - طلبه سطح 4 تفسیر تطبیقی موسسه آموزش عالی حوزی معصومیه Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 11 IS - 21 SP - 177 EP - 200 KW - تفسیر KW - عقل‌گرایی KW - تفسیر ادبی KW - ابومسلم اصفهانی KW - زمخشری DO - N2 - در قرن دوم هجری معتزلیان برای مقابله با اهل حدیث و نقل‌گرایی افراطی به عقل­گرایی در دین به ویژه در تفسیر قرآن و حدیث روی آوردند که نتیجه آن پیدایش تفسیر ادبی و تکامل تدریجی آن بود. در مقاله حاضر، برای پاسخ به این پرسش که عقل‌گرایی در تفسیر، چه نقشی در گرایش مفسران معتزلی به تفسیر ادبی داشته، به روش تحلیلی، جایگاه عقل‌گرایی در تفسیر و تأثیر آن در پیدایش و گسترش تفسیر ادبی بررسی شده و به طور خاص به مقایسه دیدگاه‌های عقل‌گرایانه ابومسلم و زمخشری ـ دو مفسر عقل‌گرای معتزلی ـ در تفسیرِ برخی آیات با تفسیرِ نقل‌گرای اهل حدیث و اشاعره پرداخته شده است. حاصل این پژوهش آن است که عقل‌گرایی معتزله، نقش آشکاری در پیدایش و گسترش تفسیر ادبی داشته و میان این دو رویکرد در تفسیر، تأثیر متقابل وجود دارد. نیز این دو تفسیر ادبی در مواردی فهم ناصحیح از آیات داشته­اند. UR - https://www.aghlodin.ir/article_118205.html L1 - https://www.aghlodin.ir/article_118205_1a2e8afa9f5918af80e478ae427b321a.pdf ER -