آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
پرسش از معنای زندگی و ارتباط آن با رنج های انسان
7
22
FA
فاروق
طولی
استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس
touli.faroogh@hums.ac.ir
محمد
نجاتی
استادیارگروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی هرمزگان، بندرعباس
mnejati1361@yahoo.com
عباس
تقوی
مدرس و مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان
sa.taghavi@staff.nahad.ir
پرسش از معنای زندگی قابل تحلیل به چند سؤل عمده است: اول اینکه آیا زندگی معنا دار است و در صورت معناداری، معنای آن ذاتی است؟ در صورت پاسخ مثبت، معنای ذاتی زندگی چیست؟ اما در صورت پاسخ منفی، آیا اموری از سنخ ارزش یا هدف وجود دارند تا به واسطه آنها بتوان زندگی فاقد معنا را معنا دار نمود؟ عمده تکاپوی خداباوران، موحدین و غیر موحدین دیندار و فیلسوفان و غیر فیلسوفان به یکی از این وجوه اختصاص یافته است. در مقاله حاضر امور نامطلوب اینجهانی به دو قسم دردها و رنج ها تفکیک شده است. رنج ها نیز خود به دو قسم رنج های اولیه قابل علاج و رنج های ثانویه غیر قابل علاج تقسیم می شوند. رنج های اولیه مشتمل بر دو نوع رنج های روانشناختی سهل العلاج و رنج های فلسفی صعب العلاج هستند. رنج های اولیه، شرط لازم تحقق رنج های ثانویه ممتنع العلاج هستند. رنج های ثانویه همان رنج هایی هستند که مسئله بی معنایی و پوچی زندگی را به وجود می آورند. بر این اساس اگر شخصی که دچار رنج های ممکن العلاج شده، نتواند به نحو شایسته ای چرایی وجود این گونه رنج ها در زندگی بشر و رنج کشیدن خویش را تحلیل و تبیین نماید، آنگاه رنج های سهمگین و ممتنع العلاج ظهور و بروز خواهند یافت. این رنج ها نتایجی چون پوچ گرایی، احساس ناامیدی و افسردگی و جبر مطلق، بی معنا انگاری زندگی، خودکشی، کفر و الحاد را در پی دارند.
رنج اولیه,رنج ثانویه,رنج روانشناختی,رنج فلسفی,بی معنایی زندگی
https://www.aghlodin.ir/article_132060.html
https://www.aghlodin.ir/article_132060_3674aaa298b5fd974367cb825fa19239.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
بررسی تطبیقی رابطه عقل و ایمان از دیدگاه علامه طباطبایی و ریچارد سوین برن
23
38
FA
مرجان
عسگری بابادی
خوزستان. لالی .خیابان تیر.منزل الله یار عسکری
m.askaribabadi@yahoo.com
فرج الله
براتی
رئیس دانشگاه آزاد.واحد اهواز
farajollah.barati@yahoo.com
گودرز
شاطری
معاونت دانشجویی دانشگاه آزاد اهواز
goodarz58@gmahl.com
صادق
خوشخو
دانشگاه آزاد اسلامی مسجدسلیمان
sadeq.khoshkhoo@gmail.com
<span style="font-size: 10px;">از چالش برانگیزترین مسأله مورد توجه فیلسوفان و متکلمان رابطه عقل و ایمان است. این جستار در پی آن است که موضوع فوقالذکر را از منظر دو فیلسوف سرشناس و عقلگرای اسلامی و غرب مورد بررسی قرار دهد. هر دو فیلسوف برآنند که باورهای دینی باید مبتنی بر عقل باشد؛ با این تفاوت که عقلی که مورد توجه علامه طباطبایی است عقل استدلالی است، ولی سویینبرن عقلانیت را مبتنی بر احتمال منطقی و عقلانیت استقرایی میداند. سویینبرن همانند علامه ایمان را اعتقاد صرف نمیداند؛ بلکه معتقد است که آثار ایمان باید در عمل هم ظاهر شود و عمل انسان مهمتر از باور اوست. علامه متعلق ایمان را عینی و خارجی یعنی غیرگزارهای میداند ولی سویینبرن ایمان را امری گزارهای میداند که مبتنی بر اعتقاد و معرفت میباشد</span>
",عقل",ایمان",طباطبایی",سوین برن
https://www.aghlodin.ir/article_132061.html
https://www.aghlodin.ir/article_132061_0791f9a942dbd73bdf034f9b987ecfea.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
بررسی انتقادهای علامه خفری بر نظریه علم الهی ابن سینـا
39
56
FA
مصطفی
سامانی
دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا
mostafa.samani92@gmail.com
احمد
بهشتی
استاد تمام دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم تحقیقات
a.beheshti@chmail.com
حبیب اله
ابراهیمی
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
h.ebrahimi377@yahoo.com
مسئلهی علم باریتعالی قبل و بعد الایجاد اشیاء یکى از عمیق ترین و غامضترین مسائل فلسفى و کلامی در تاریخ تفکر اسلامی بوده است. شیخ الرئیس، علم باریتعالی به ماسوی قبل و بعد الایجاد اشیاء را به واسطهی صور مرتسمه و علم حصولی می داند. علامه خفری با دقت نظر و ارائه دلایل متقن، با رد صور مرتسمه و با مطرح کردن علم کمالی اجمالی و تفصیلی، بیان میکند که علم باریتعالی عین ذات و ذات واجب به اعتبار ذاتش، منشأانکشاف تمامی موجودات بوده و عین آن چیزی است که در خارج ایجاد کرده است؛ پس تمامی ممکنات به اعتباری علم الهی و به اعتباری معلوم الهیاند. خفری اعتقاد به صور مرتسمه را مستلزم محل واقع شدن، منفعل شدن و استکمال ذات به وسیله صور مرتسمه دانسته است. نگارنده معتقد است که صدرالدین شیرازی در مسئلهی علم باریتعالی قبل و بعد الایجاد اشیاء از آراء علامه خفری تاثیر پذیرفته است.
ابنسینا,علامه خفری,علم الهی,صور مرتسمه,علم ذاتی
https://www.aghlodin.ir/article_132062.html
https://www.aghlodin.ir/article_132062_c0f3123eaaef9b4b7e87b0c803760a83.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
رابطه ذات و صفات الهی از دیدگاه عضدالدینایجی
57
75
FA
مهدی
قلی پور
دانشجوی دکتری رشته فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
mahdigholipour186@gmail.com
محمد
سعیدی مهر
استادگروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
saeedi@modares.ac.ir
سید صدرالدین
طاهری
استاد گروه فلسفه، دانشکده ادبیات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
ss_tahery@yahoo.com
یکی از مسائل مهم وجود شناسی صفات خداوند، مسئله رابطه ذات و صفات الهی و کیفیت اتصاف ذات خداوند متعال به صفات کمال است. پرسش این است که آیا صفات کمال از حیث وجود خارجی، عین ذات الهی هستند یا زائد بر ذات؟ این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی آراء عضدالدینایجی در مسئله مزبور است. ایجی متکلمی اشعری است و در این مسئله از دیدگاه اشاعره که طرفدار زیادت خارجی صفات بر ذات الهی هستند حمایت می کند. با این وجود، وی در کتاب «المواقف» به نقد ادله اشاعره میپردازد، بدون آن که خود استدلال جدیدی را ارائه کند. افزون بر آن، دلایل قائلین به عینیت ذات الهی با صفات کمال را نیز نقد می کند. گویا بسنده کردن به نقد ادله مخالف را دلیلی کافی برای حمایت از دیدگاه مورد قبول خود میداند. در این مقاله نشان داده خواهد شد که هرچند نقدهای ایجی بر ادلۀ اشاعره وارد است، اما نقدهای وی بر ادلۀ قائلین به عینیت، قابل پاسخگویی است. نتیجه نهایی مقاله آن است که تلاش ایجی برای دفاع از مسلک اشعریان در مسئله زیادت صفات بر ذات، قرین توفیق نبوده است.<br />
واجبالوجود,توحید صفاتی,صفات ذات,زیادت,ایجی
https://www.aghlodin.ir/article_132063.html
https://www.aghlodin.ir/article_132063_0f1de242a20bec220e5561edbf69578f.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
نقش خودشناسی در سبک زندگی اسلامی از منظر عقل و دین
75
90
FA
رضا
نوروزی
استادیارگروه معارف اسلامی دانشگاه قم
r.noroozi@qom.ac.ir
فرهنگهای مختلف، روشهای متفاوتی برای زندگی انسان ارائه میدهند که برخاسته از نگرشهای متفاوت آنها به عالم هستی و انسان است و ارزیابی هر کدام از این سبکهای زندگی، نیازمند تحلیل دقیق و عمیق مبانی آنها است. از بین مبانی سبک زندگی، خودشناسی از مهمترین مبانی محسوب میشود و سؤال مهم در این بحث، تأثیر خودشناسی بر سبک زندگی و تحلیل نحوه این تأثیرگذاری است. بدین منظور در این نوشتار با روش تحلیلی - توصیفی، با تبیین هویت و حقیقت انسان و جایگاه او در عالم هستی و بر اساس ارتباط تنگاتنگ لایههای وجودی انسان، تأثیر خودشناسی بر سبک زندگی اسلامی، و تأثیر سبک زندگی بر تکامل انسان بررسی شدهاست و از منظر عقل و دین نحوه این تأثیرگذاری مورد تبیین و تحلیل قرار گرفتهاست. در آموزههای دینی از یک طرف، باورهای اعتقادی انسان مؤمن در رفتارهای او بروز پیدا میکند که ثمره آن، سبک زندگی خدامحور، آخرتگرا، کرامتخواه و جامعنگراست و از طرف دیگر کوچکترین رفتار در زندگی انسان، در رسیدن به تکامل روحی او تأثیر گذار است. بر اساس براهین عقلی نیز، حرکت استکمالی انسان در همین عالم مادی آغاز میشود و نفس انسان با حرکت جوهری خود به بالاترین درجات کمال روحی و معنوی دست مییابد.
خودشناسی,انسانشناسی,سبک زندگی اسلامی,مبانی سبک زندگی,تکامل انسان
https://www.aghlodin.ir/article_132064.html
https://www.aghlodin.ir/article_132064_726680570b1c0f5517fbb3174acc248a.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
مبانی دینی پاسخگویی در قرآن کریم: راهبردی برای سیستمهای اجتماعی عقلانی
91
112
FA
جعفر
ترک زاده
دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی دانشگاه شیراز
djt2891@gmail.com
مهدی
امیری
دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی دانشگاه شیراز و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
mahdiamiri10@gmail.com
رحمت اله
مرزوقی
استاد گروه مدیریت و برنامه ریزی دانشگاه شیراز
rmarzoghi@yahoo.com
محمدجواد
سلمانپور
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه شیراز
msalman@rose.shirazu.ac.ir
جعفر
جهانی
دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی دانشگاه شیراز
jjahani37@gmail.com
این پژوهش با هدف تبیین مفهوم پاسخگویی از طریق غور و بررسی در مبانی نظری و آیات قرآن کریم و روایات دینی مرتبط و با بهرهگیری از فرایند چرخهای تحلیل کیفی انجام شده است. بخش اول پژوهش نشان دهنده فراگیر بودن مفهوم پاسخگویی در قلمروهای مختلف زمانی، مکانی و موضوعی است؛ از پاسخگویی در برابر خداوند تا پاسخگویی به مردم. در بخش دوم از طریق مطالعه آیات قرآنی و تدبُر بر روی آنها با بهرهگیری از فهرست موضوعی تفاسیر نور و نمونه و با بهرهگیری از روش تحلیل محتوای کیفی فرایند چرخهای تحلیل، 59 مفهوم فراگیر احصاء و سپس این مفاهیم در ذیل 20 مفهوم محوری دسته بندی و در نهایت 9 مفهوم سازماندهی شده مشتمل بر حق گرایی، باطل گریزی، اطاعت الهی، عدم تکبر، ایمان، عمل صالح، تقوا، موازین الهی و وعده الهی به عنوان مبانی پاسخگویی در سه حوزه شناختی، عاطفی و رفتاری به منظور ترویج و توسعه آموزههای قرآنی حکمرانی اسلامی در سیستمهای اجتماعی عقلانی پیشنهاد شده است.
پاسخگویی,مسئولیت,حکمرانی دینی
https://www.aghlodin.ir/article_132065.html
https://www.aghlodin.ir/article_132065_b0960a15beecf20809fbb42b22db0b4f.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
تبیین فلسفی عرفانی الگوی انسان کبیر در نظریه ولایت فقیه امام خمینی رضوان الله علیه
113
128
FA
حمیدرضا
شب بویی
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی/ دانشگاه قم
hamid.shabbooie@yahoo.com
محمد
قمی اویلی
کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی
shabbooei2007@gmail.com
امام خمینی در کنار فقاهت خود شخصیت بینظیری در علوم فلسفه و عرفان داشتند لذا نمی توان در منظومه فکری ایشان دیدگاه های فلسفی و عرفانی امام خمینی را نادیده گرفت، در حقیقت اندیشه عرفانی امام بستر و زمینه ساز اندیشه فقه سیاسی ایشان بوده است. از منظر امام خمینی بین ولایت انسان کامل و ولایت فقیه یک نوع تناسب و هماهنگی است که در دوران غیبت امامت سیاسی انسان کامل، در ولایت فقیه تجلی و تبلور یافته است. تشریعات وارد شده در دین اسلام، ریشه در تکوین و عالم حقیقت دارد و رسیدن به سر و باطن حقایق اسلام تنها میسور انسان کامل است. از آنجا که ولایت فقیه شأنی از شئون ولایت مطلقه انسان کامل است؛ اراده های جامعه را در جهت اراده انسان کامل تفسیر نموده است و تئوری ولایت فقیه، ظهور و تجلی ولایت انسان کامل در حوزه اجتماعی و سیاسی در دوران غیبت می باشد. این مقاله در صدد تبیین و اثبات این مسئله میباشد که بنمایههای فلسفی و عرفانی امام زمینهساز و ظهور اندیشه فقهی امام (تئوری اندیشه ولایت فقیه) است.<br />
ولایت انسان کامل,امام خمینی,ولایت فقیه,دوره غیبت
https://www.aghlodin.ir/article_132066.html
https://www.aghlodin.ir/article_132066_668157ddda96c27580542a038977c95b.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
شناخت تحلیلی عوامل آسیب زا در خردورزی مبتنی بر رهیافت های نهج البلاغه
129
142
FA
عباس
بخشنده بالی
0000-0003-0087-7307
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران
a.bakhshandehbali@gmail.com
یکی از مهم ترین ویژگی های متمایز کننده انسان از دیگر انواع مخلوقات، خردورزی است. در موارد متعدد این ویژگی که در انسان وجود دارد دچار آسیب های جدی شده و کارایی خود را برای شکل دهی جهان بینی صحیح از دست می دهد. چنین انسانی نمی تواند در راستای خودشکوفایی مناسب و مورد تایید ادیان آسمانی برنامه ریزی کرده و گام بردارد. بنابراین، شناخت عوامل آسیب زا در خردورزی از اهمیت و ضرورت برخوردار می باشد. این جستار با روش توصیفی-تحلیلی در پی واکاوی گزاره های کتاب شریف نهج البلاغه درباره عوامل آسیب زا در عقل می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است برخی عوامل فردی مانند تاثیرات منفی هوای نفس، شیطان و جذب جهان مادی می تواند در محدودسازی عقل تاثیرگذار باشد. و عوامل اجتماعی مانند عوام زدگی، همنشینی با انسان های نامناسب و انحرافات اجتماعی نیز در این آسیب اهمیت دارند. در نتیجه با برداشتن موانع خردورزی می توان مسیری متعالی در دنیا و آخرت را برنامه ریزی و اجرا نمود.
نهج البلاغه,عقل,شکوفایی نفس,آسیب شناسی
https://www.aghlodin.ir/article_132067.html
https://www.aghlodin.ir/article_132067_a327817726fc749dc904b91fefabf1a6.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
روش های فقه الحدیثی ملاصدرا در شرح «اصول کافی»
143
162
FA
قاسم
فائز
استاد دانشکده الهیات ومعارف اسلامی دانشگاه تهران
ghfaez@ut.ac.ir
اعظم
خدامی پور
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، گروه علوم قرآن و حدیث و زبان وادبیات عرب، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
khodami14@gmail.com
سید محمد
رضوی
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث و زبان و ادبیات عرب، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
dsmrazavi@yahoo.com
فهم روایات ، نیازمند روش صحیح علمی است که آن را « فقه الحدیث » مینامیم. بررسی متن، مهمترین راه ارزیابی حدیث است که حتی درصورت صحت سند آن، حکم بطلان حدیث را امضاء می کند. محدثان شیعه تلاشهای فراوانی جهت فهم صحیح کلام معصومین (ع) انجام داده اند . شرح اصول کافی ملاصدرا، از جمله شروحی است که بر این منبع مهم شیعی نگاشته شده است؛ این مقاله با تکیه بر این اثر ارزشمند، تلاش کرده است تا با روش توصیفی– تحلیلی روش های ملاصدرا را در فهم احادیث استخراج کند. نتایج پژوهش نشان میدهد که ملاصدرا در شرح روایات،از اصولی هم چون توجه به معانی دقیق واژه ها، توجه به علم صرف و نحو، توجه به آرایههای ادبی ، توجه به قرائن ناپیوسته درفهم احادیث، تأویل روایات متشابه، تشکیل خانواده ی حدیث، بیان وجوه معنایی مختلف وبهره گیری از عقل برای بیان حدیث بهره جسته است.
<strong> </strong>
حدیث,روشهای فهم حدیث,شرح اصول کافی,ملاصدرا
https://www.aghlodin.ir/article_132068.html
https://www.aghlodin.ir/article_132068_5aed84553c0bdbbbd73bba53f2714574.pdf
آیت الله دکتر احمد بهشتی
عقل و دین
۲۵۸۸-۳۸۱X
2588-431X
12
22
2020
03
20
تبیین مقولههای تفسیری ابومسلم در مجمعالبیان و نقدهای علامه بر آن
163
176
FA
مسلم
صالحی زاده
دانشجوی دکتری تخصصی علوم قرآن و حدیث-دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا
moslem.salehizadeh@yahoo.com
احمد
بهشتی
استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات،
abeheshti5@yahoo.com
علیرضا
مختاری
استادیار گروه قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، فسا، ایران
mokhtaari.ar@gmail.com
این نوشتار بر آن است که بهنقد و بررسی برخی آرای تفسیری ابومسلم مستخرج از <em>مجمعالبیان</em>، با تأکید بر نظرات ارزشمند علامه طباطبایی بپردازد. علامه پس از ذکر نظر خویش گاهی نظر مخالف خود را با بیان نام ابومسلم ارائه کرده و گاهی اشارهای به نام او نکرده و با دلایل متقن به رد نظرات ابومسلم پرداخته است. در این جا آن نظراتی مطرحشده که علامه صرفاً بهنقد آنان پرداخته است. در این پژوهش از روش کتابخانهای و کیفی استفادهشده است. ازجمله موضوعاتی که به آنان پرداختهشده میتوان به موضوعاتی همچون: نظر فقهی- تفسیری ابومسلم، چگونگی دفن هابیل، معاد و رستاخیز، اشاره نمود که منحیثالمجموع نقدهای علامه بر آرای ابومسلم که منجر به رد نظرات او شده شامل این حالتها میگردد که عبارتاند از: 1- آرای ابومسلم که خلاف ظاهر و سیاق آیه بوده؛ 2- مقولاتی که توجیه و دلیل نداشتند؛ 3- مقولاتی که با دلایلی آن ها را نپذیرفته است.
<strong> </strong>
تفسیر,مجمعالبیان,طبرسی,ابومسلم,علامه طباطبایی
https://www.aghlodin.ir/article_132069.html
https://www.aghlodin.ir/article_132069_ecf4dc58bf3e49a01216156df407ab0c.pdf