ORIGINAL_ARTICLE
نقش تخیل در مشاهدات و مسموعات برخی از بیماران
حس مشترک به منزله لوحی است که صور را یا از طریق حواس ظاهر دریافت می کند یا از قوه تخیل. آن چه انسان از طریق ادراکات حسی دریافت می کند، همان صوری است که در آن لوح ارتسام و انتقاش یافته است. در عالم خواب و برخی از بیماری ها قوه تخیل فعال می شود و صوری را در حس مشترک ترسیم می کند. در نتیجه، شخص چیز هایی می بیند که دیگران ادراک نمی کنند. در اینگونه بیماری ها نفس مشغول تدبیر بیماری می شود و قوه تخیل به فعالیت می پردازد. در این حالت طب متسافل به سراغ جن گیرها و دعا نویس ها و شیادان دوره گرد می رود و طب متوسط از حال نفس غافل می شود و مستقیما به سراغ بدن می رود و طب متعالی به کمک نفس می شتابد و با دوا و دعا و صدقه، نفس را تقویت می کند، تا کار خود را به خوبی انجام دهد و سلامت را به بدن باز گرداند.
https://www.aghlodin.ir/article_104861_dbc581b7c6496c86c1dc40334bf9ccf2.pdf
2019-03-21
8
26
نفس
بدن
حس مشترک
تخیل
طب متعالی
احمد
بهشتی
saeedparsa0935@gmail.com
1
استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
سعید
پارسا
masan222@chmail.ir
2
دانشجوی دکتری تفسیر قرآن دانشگاه معارف اسلامی قم
LEAD_AUTHOR
قرآن مجید
1
نهج البلاغه
2
آمدی، عبد الواحد بن محمد. (بیتا). غرر الحکم و درر الکلم. ج ۱–1. قم: دار الکتاب الاسلامی.
3
ابن سینا. (۱۳۶۳). اشارات و تنبیهات. ترجمه و شرح ملکشاهی. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سروش.
4
............ (۱۳۷۵). الاشارات و التنبیهات. تهران: موسسه نصر.
5
........... (۱۳۷۰). قانون در طب، کتاب سوم. ترجمهی شرفکندی. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سروش.
6
ابن شعبه، حسن بن علی. (۱۳۶۲). تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیهم. ج ۱–1. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی.
7
ابن طاووس، علی بن موسی. (۱۳۶۷). إقبال الأعمال (طبع قدیم). ج ۱–2. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
8
اسداللهی، ید الله. (۱۳۸۷). تجلی انسانیت در خلوت دعا. تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
9
الشیرازی( ملاصدرا)، صدرالدین محمد. (بیتا). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. قم: المکتبه المصطفویه.
10
بهشتی، احمد. (۱۳۹۶). غایات و مبادی. قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم).
11
حر عاملی، محمد بن حسن. (بیتا). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. ج ۱–30. قم: موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
12
خندابی، صدیقه؛ و قنبری پناه، مینو. (۱۳۸۹). «نقش سلامت معنوی بر سلامت روان». در چکیده مقالات چهارمین همایش ملی سلامت معنوی و تعمیق تربیت اسلامی. همایش ملی سلامت معنوی و تعمیق تربیت اسلامی. صص 174-175. تهران: زهد.
13
دیماتئو، ام.رابین. (۱۳۷۸). روانشناسی سلامت. ترجمهی محمد کاویانی و همکاران. تهران: انتشارات سمت.
14
شبر، عبد الله. (بیتا). طب الأئمة علیهم السلام (شبر). ج ۱–1. بیروت: الارشاد.
15
طباطبایی علامه. (۱۳۶۲). نهایه الحکمه. تصحیح نورانی. قم: اسلامی.
16
طبرسی، حسن بن فضل. (۱۳۷۰). مکارم الأخلاق. ج ۱–1. قم: الشریف الرضی.
17
طوسی، محمد بن حسن. (بیتا). مصباح المتهجد. ج ۱–2. تهران: المکتبة الاسلامیة.
18
طوسی، نصیر الدین؛ و شعرانی. ( بی تا0). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. تهران: اسلامیه.
19
قمی، عباس. (۱۳۵۵). سفینه البحار. نجف: مطبعه العلمیه نجف.
20
قنبری، رقیه؛ سلیمان زاده شهری، مریم؛ یوسف نیا، اعظم؛ و شمسی ثانی، هادی. (۱۳۹۱). «تاثیر معنویت و نماز در مقابله با بیماریها». در معنویت و سلامت. معنویت و سلامت. صص 236-237. گناباد: دانشگاه علوم پزشکی گناباد.
21
کارل، آلکسیس. ( بی تا0). نیایش. ترجمهی دکتر پرویز دبیری. اصفهان: چاپخانه فردوسی.
22
...................... (۱۳۸۹). دعا معجزه حیات. ترجمه علی اکبر مهدی پور،.قم: عطر عترت.
23
کلینی، محمد بن یعقوب. (بیتا). الکافی. ج ۱–8. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
24
مجلسی، محمد باقر. ( بی تا0الف). بحار الانوار ج۱۰. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
25
........................... ( بی تا0ب). بحار الانوار ج۳۰. بیروت: دار الرضا.
26
......................... (۱۳۶۵). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. ج ۱–110. دار إحیاء التراث العربی.
27
مولوی. (۱۳۳۸). کلیات مثنوی. تهران: اسلامیه.
28
نوری، حسین بن محمد تقی. (بیتا). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. ج ۱–30. بیروت: موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
29
ORIGINAL_ARTICLE
وجوه تمایز عارف و نبی در حکمت متعالیه؛ سنجش دیدگاه برخی نظریهپردازان معاصر
نوشتار پیش رو در صدد بررسی دیدگاه ملاصدرا در خصوص وجوه تمایز عارف از پیامبر و سنجش دیدگاه دکتر سروش و همفکران وی در مساله یکسان انگاری پیامبر و عارف است. از نظر سروش گوهر اساسی وحی و تجارب عرفانی امری مشترک است با این تفاوت که پیامبر بر خلاف عارف در پی تجربه دینی خویش مسئولیت جدیدی را احساس می نماید که همان مفهوم نبوت وی محسوب می شود. در حوزه تفکر حکمت متعالیه عارفان حقیقی، جایگاه رفیعی دارند؛ اما این به معنای همطرازی آنها با مقام شامخ نبوت نیست. ملاصدرا معتقد است پیامبر در قوس نزول (جایگاه وحی الهی) یگانه بوده و هیچ عارف و اساسا موجودی در این قوس حضور ندارد. اما در قوس صعود که همان جایگاه معرفتی نبی و عارف است؛ این دو در مکاشفه و شهود عالم خیال و عقل با یکدیگر اشتراک دارند؛ با این تفاوت که شهود پیامبر از عوالم عقلی، به جهت ورزیدگی اخلاقی و شرعی نفس و قوای نفسانی ایشان و اتم اشتداد وجودی و کمالی آن در فرایند وحدت نفس با آگاهی و ادراکات، قرین تاثیر و تاثر عوامل و شرایط درونی و بیرونی پیامبر و بروز ابهام و عدم وضوح نیست. در نتیجه وجهی برای بروز دخل و تصرف و دستکاری قوای نفسانی پیامبر در فرایند دریافت چه در قوس صعود و چه در قوس نزول وجود نخواهد داشت.
https://www.aghlodin.ir/article_104862_8ec1d99e729aaad0acde23bf602053b4.pdf
2019-03-21
27
48
ملاصدرا
سروش
نبی
عارف
قوس صعود
قوس نزول
محمد
نجاتی
mnejati1361@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس
LEAD_AUTHOR
محسن
ایزدی
mohseneizadi@yahoo.com
2
دانشیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم
AUTHOR
قرآن مجید.
1
1-امام صادق، (1377)، مصباح الشریعة، ترجمه گیلانى، عبد الرزاق، تهران، پیام حق،.
2
2-استیس، 1371)، برگزیده ای از مقاله ها، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی,.
3
3-چناری، امیر، (1377)، متناقض نمایی در شعر فارسی، تهران: فروزان, .
4
4-دباغ، سروش، (1385) آئین در آئینه مروری بر آراء دین شناسانه عبدالکریم سروش، تهران، انتشارات سروش،.
5
5-رازی، فخرالدین، (1986)، الاربعین فی اصول الدین، چاپ اول، قاهره، مکتبه الکلیات الازهریه،.
6
6-سروش، عبدالکریم، (1379)، بسط تجربه نبوی، چاپ سوم، تهران، موسسه فرهنگی صراط،.
7
7-__________،(1374)، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران، صراط.
8
8-___________،(1392)، مقالات محمد(ص)راوی رویاهای رسولانه، www.dinonlin.com.
9
9-شریف مرتضی، (1409)، ابوالقاسم علی بن الحسین الموسوی، تنزیه الانبیاء، الطبعه الثانیه، بیروت، دارالاضواء،.
10
10-غزالی، ابوحامد محمد، ( 1364)، مشکوه الانوار، ترجمه صادق آیینه وند، تهران: امیر کبیر,.
11
11- معتزلی،قاضی عبدالجبار، (1965)، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، قاهره، الموسسه المصریه العامه للتالیف و الانباء و النشر، الدار المصریه للتالیف و الترجمه،.
12
12-ملاصدرا، (1381الف)، کسر اصنام الجاهلیه، تصحیح و تحقیق محسن جهانگیری، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،.
13
13-ـــــــــــــــ، (1381ب)، المبدا و المعاد، تصحیح و تحقیق محمد ذبیحی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،
14
14-ـــــــــــــ، ( 1367)، تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی، قم، انتشارات بیدار،.
15
15-ـــــــــــــــ، (1382 )، الشواهد الربوبیه، تصحیح و تحقیق مصطفی محقق داماد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،.
16
16-ـــــــــــــــ، (1380 )، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،.
17
17-ــــــــــــــــ، ( 1386 )، مفاتیح الغیب، تصحیح و مقدمه نجفقلی حبیبی، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا،.
18
18-ــــــــــــــــــ، ( 1391)، مجموعه رسائل فلسفی(المشاعر) باشراف محمد خامنه ای، تصحیح، تحقیق و مقدمه دکتر مقصود محمدی، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ،
19
19-نجاتی، محمد، ( 1393)، تبیین شطحیات عرفانی در حوزه معرفت شناسی حکمت متعالیه، خردنامه صدرا، شماره 75،، صص49-60.
20
20-نجاتی، محمد، بهشتی، احمد، ( 1392)، «بررسی و تبیین واقع نمایی ادراکات از نظر ملاصدرا»، حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره دوم، ،صص125-137.
21
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل انتقادی مغایرت شواهد دینی با ادله تناهی آثار علل جسمانی از نگاه حکیم سبزواری و علامه طباطبایی
از جمله مباحثی که ریشه در کلمات فلاسفه پیشین دارد، بحث از علل مادی و جسمانی است. فلاسفه بر این عقیدهاند که علل جسمانی نمیتواند دارای آثار نامحدود باشد. برای اثبات این ادعا، به لزوم «وضع و محاذات» به عنوان شرط تاثیر این علل تمسک جستهاند. برخی از حکمای متاخر نظیر حاجی سبزواری و علامه طباطبایی علاوه بر این برهان، از «حرکت جوهری» صدرایی نیز بهره برده و برهان دیگری برای این مدعا اقامه کردهاند. اگر فعل و اثر فاعل جسمانی بر اساس این براهین، متناهی باشد، انفعال و یا تاثیرپذیری امور جسمانی نیز نمیتواند غیرمتناهی باشد؛ زیرا آنچه حکم به عدم تناهی آن میشود، اثر فاعل و علت جسمانی است. این تاثیر، مستلزم یک متاثر است که همان انفعال امر جسمانی است که به دلیل تناهی اثر فاعل، نمیتواند نامحدود باشد. در این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی و با هدف ارزیابی دو دلیل مذکور، نشان داده میشود که این ادله در اثبات مدعای خود استحکام لازم را ندارند؛ به گونهای که علاوه بر ناهماهنگی با برخی اصول مبرهن فلسفی، برخی از شواهد دینی نیز خلاف آن را تایید میکند و نشان میدهد که یک امر جسمانی در انفعال و تاثیرپذیری، محدودیتی ندارد. حاصل تحقیق حاکی از آن است که مطابق برخی از شواهد فلسفی و دینی، انفعال نامحدود امور جسمانی غیر ممکن نیست.
https://www.aghlodin.ir/article_104863_95d7e3d699ed8bc466c78ad2123e38fc.pdf
2019-03-21
49
74
حکیم سبزواری
علامه طباطبایی
علل جسمانی
شواهد دینی
حرکت جوهری
عبد العلی
شکر
ashokr@rose.shirazu.ac.ir
1
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
علیرضا
فارسی نژاد
alifarsi@shirazu.ac.ir
2
استادیار دانشکده الهیات دانشگاه شیراز
AUTHOR
1. قرآن کریم، ترجمه ابوالفضل بهرامپور، قم، انتشارات آوای قرآن.
1
2. آشتیانی، میرزا مهدی. (1418ق). تعلیقه علی شرح المنظومه للسبزواری. قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.
2
3. ابنسینا، حسین بن عبدالله. (1400ق). رسائل ابنسینا. قم: انتشارات بیدار.
3
4. ابنسینا، حسین بن عبدالله. (1404ق). الشفاء(الطبیعیات). تحقیق سعید زاید. قم: مکتبة آیة الله المرعشى.
4
5. ابنسینا، حسین بن عبدالله. (1411ق). التعلیقات. به کوشش عبدالرحمن بدوی. قم: مکتبه الاعلام الاسلامی.
5
6. ابنعربی، محیى الدین. (بیتا). الفتوحات المکیة(اربع مجلدات). بیروت: دار الصادر.
6
7. انصاریان، حسین. (1386). عرفان اسلامى (شرح مصباح الشریعة). قم: دار العرفان.
7
8. بهشتی، محمد. (1375). «کیفیت ارتباط ساحتهای وجود انسان». مجله روش شناشی علوم انسانی. ش 9. صص 29-37.
8
9. جامى، عبدالرحمن. (1358). الدرة الفاخرة فى تحقیق مذهب الصوفیة. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامى.
9
10. حلى، حسن بن یوسف. (1407ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد(مع التعلیقات). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
10
11. حلى، حسن بن یوسف. (1413ق). الجوهر النضید. قم: انتشارات بیدار.
11
12. خمینی، روح الله. (1375). تعلیقه بر شرح فصوص الحکم قیصرى. تصحیح سید جلال الدین آشتیانى. تهران: شرکت انتشارات علمى و فرهنگى.
12
13. راغب اصفهانی، حسین. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دارالعلم.
13
14. سافت مای لی، ریچارد. (1373). پدیدآیی و تحوّل شخصیت. ترجمه محمود منصور. تهران: دانشگاه تهران.
14
15. سبزواری، ملاهادی. (1416ق). شرح المنظومه. تصحیح و تعلیق حسن زاده آملی. تهران: نشر ناب.
15
16. صدرالدین، محمدبن ابراهیم شیرازی. (1990م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
16
17. صدرالدین، محمدبن ابراهیم شیرازی. (1981م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
17
18. صدرالدین، محمدبن ابراهیم شیرازی. (بیتا). الحاشیة على إلهیات الشفاء. قم: بیدار.
18
19. طباطبایى، محمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات لبنان.
19
20. طباطبایى، محمدحسین. (1404ق). نهایه الحکمه. قم: موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم.
20
21. طباطبایى، محمدحسین. (1405ق). بدایه الحکمه. قم: موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم.
21
22. طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصر خسرو.
22
23. طیب، سید عبد الحسین. (1362). کلم الطیب در تقریر عقاید اسلام. تهران: کتابخانه اسلام.
23
24. فارابى، ابو نصر. (1408ق). المنطقیات للفارابى. قم: مکتبة آیة اللّه المرعشى.
24
25. قیصرى، داود. (1375). شرح فصوص الحکم. تهران: شرکت انتشارات علمى و فرهنگى.
25
26. کاپلستون، فردریک. (1368). تاریخ فلسفه. تهران: شرکت انتشارات علمى و فرهنگى و انتشارات سروش.
26
27. کاشانى، فیض. (1375). اصول المعارف. قم: دفتر تبلیغات اسلامى قم.
27
28. کاشانى، فیض. (1376). المحجة البیضاء فی تهذیب الإحیاء.قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
28
29. لاهیجى، فیاض. (1383). گوهر مراد. تهران: نشر سایه.
29
30. مصباح یزدی، محمدتقی. (1363). تعلیقات نهایه الحکمه. تهران: انتشارات الزهراء.
30
31. مصباح یزدى، محمدتقى. (1391). پیشنیازهای مدیریت اسلامی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (قدس سره).
31
32. مصطفوی، حسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
32
33. مظفر، محمدرضا. (1390). المنطق. قم: موسسه انتشارات دارالعلم.
33
34. مکارم شیرازی، ناصر. (1385). معراج، شق القمر، عبادت در قطبین. قم: انتشارات نسل جوان.
34
35. مکارم شیرازى، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
35
36. نصیر الدین، محمدبن محمد بن حسن طوسى. (1383). اجوبة المسائل النصیریة (20رساله). تهران: پژوهشگاه علوم انسانى.
36
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مقایسه ای اقتضائات الهیاتی برهان وجودی (تقریر هگل) و برهان صدیقین (تقریر صدرالمتألهین)
در مقاله حاضر برهان وجودی و برهان صدیقین به این دلیل مورد بررسی مقایسه ای قرار می گیرند که هریک نظرگاه مابعدالطبیعی خاصی (اصالت ایده و اصالت وجود) را نمایندگی می کنند. فرض بر این است که با لحاظ این نمایندگی تصور صحیح تری از نسبت میان این دو برهان حاصل می شود. با توجه به ابتنای برهان وجودی بر اصالت ایده، و با توجه به تحول بنیادین اصالت ایده در دوران جدید نسبت به پیش از آن، تقریری که از این برهان در دو دوره ی مذکور ارائه می شود متفاوت خواهد بود و بر این اساس نمی توان غایات واحدی را به هردو تقریر از برهان وجودی نسبت داد. از این رو در بررسی مقایسه ای میان برهان صدیقین و برهان وجودی لحاظ این نکته ضروری است. طرح دو تقریر متفاوت از برهان وجودی به ما کمک میکند تا نحوه تناظر و تباعد میان این دو برهان را بهتر به فهم آوریم و همچنین فهم بهتری از بنیانهای مابعدالطبیعی برهان وجودی پیدا کنیم. بر این اساس تباعد میان برهان وجودی با تقریر آنسلمی و تقریر هگلی آشکار خواهد شد و همچنین به تناظر برهان صدیقین با برهان وجودی آنسلمی و تباعد آن با برهان وجودی هگلی پی خواهیم برد.
https://www.aghlodin.ir/article_97274_31aed57957b17926ed11a06104de91db.pdf
2019-03-21
75
98
اصالت ایده
اصالت وجود
برهان صدیقین
برهان وجودی
صیرورت
امر مطلق
احمد
قطبی
nameyenow@gmail.com
1
.دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه قم nameyenow@gmail.com
LEAD_AUTHOR
حبیب الله
دانش شهرکی
daneshshahraki@qom.ac.ir
2
استادیار گروه فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
فرح
رامین
f.ramin@qom.ac.ir
3
دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم،(1981)، الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة (با حاشیه علامه طباطبائى)، 9جلد، دار إحیاء التراث العربی - بیروت، چاپ: سوم. .
1
---------------، (1360)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة،جلد 1، مرکز نشر دانشگاهى، چاپ: دوم. .
2
--------------، (1360)، اسرار الآیات ( تحقیق خواجوى )، 1جلد، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه اسلامی، تهران، چاپ: اول.
3
طباطباِیی، محمد حسین،(1367)، نهایة الحکمه، انتشارات الزهراء، تهران. .
4
عبودیت، عبدالرسول،(1390)، خطوط کلی حکمت متعالیه، سمت، و مؤسسهی آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
5
--------------------- ، (1386)، تقریری از برهان صدیقین، مجلهی معارف عقلی، تابستان، شمارهی 6.
6
کاپلستون، فردریک، (1368)، تاریخ فلسفه، جلد 1، ترجمهی سیدجلالالدین مجتبوی، انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش.
7
----------------،(1382)، جلد 7، ترجمهی داریوش آشوری، انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش.
8
مطهری، مرتضی،(1369)، شرح منظومه، انتشارات حکمت، چاپ چهارم.
9
منزه، مهدی و کاوندی، سحر،(1396)، ملاصدرا؛ وحدت تشکیکی یا وحدت شخصی، دوفصلنامهی علمیپژوهشی حکمت صدرایی، سال پنجم، شمارهی دوم، بهار و تابستان.
10
هگل، گئورگ ویلهلم فردریش، (1356)، عقل در تاریخ، حمید عنایت، چاپ اوّل، مؤسسه انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف.
11
منابع لاتین
12
Anselm, Saint, (2017), Archbishop of Canterbury, Basic writings, edited and translated by Thomas Williams, Hackett Publishing Company, Inc, www.hackettpublishing.com.
13
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, (2001), The Philosophy of History, With Prefaces by Charles Hegel and the Translator, J. Sibree, M.A, Batoche Books, Kitchener, Ontario, Canada.
14
---------------, (1990), Lectures on The History of Philosophy, VolumeIII, Edited by Robert F. Brown, Translated by R. F. Brown and J. M. Stewart, University OF California Press, Berkeley, Los Angeles, Oxford.
15
--------------, (1985), Lectures On The Philosophy of Religion, Together With Work On The Proofs Of The Existence Of God, The Translation Editet By The Rev. E. B. Spiers, B D, Vol. III, London, Kegan Paul, Trench, & Co LTD, 1895.
16
--------------, (2014), The Phenomenology of Mind, eBooks@Adelaide, The University of Adelaide Library, University of Adelaide, South Australia.
17
---------,(1991), Elements of the Philosophy of Right edited by Allen W. Wood, translated by H. B. Nisbet, Cambridge University Press.
18
Hymers, John Hymers, (2017), From Illumination to Science (and Back Again): The ontological arguments of St. Anselm and Hegel, European Centre for Ethics, Deberiotstraat, Belgium
19
Lauer, Quentin, (1982), Hegel's Concept of God, State University of New York Press.
20
Weiss, Frederick G, (2017), Beyond Epistemology, New Studies IN The Philosophy of Hegel, Martinus Nijhoff, The Hague, 1974.
21
https://www.britannica.com/topic/idealism
22
ORIGINAL_ARTICLE
لذت دینی و عقلی در «مثنوی معنوی» و برخی لوازم و پیامدهای آن
بحث «لذت دینی» و «لذت عقلی» یکی از مباحث مهم در مثنوی است که بدون شناخت دقیق از مبانی نظری و مشرب عرفانی جلال الدین مولوی ناتمام خواهد بود. از نظر مولانا مفهوم لذت، تعریفشدنی نیست و خاستگاه آن را امری درونی می داند. او ضمن تقسیم لذت به حقیقی و مجازی، لذت واقعی را در ترک لذایذ زودگذر میداند. از نظر وی، لذت دینی شایستۀ انسانهای وارسته است. مولوی اعتقاد راسخی به شکوفایی معرفت دینی در پرتو عقل دارد. هنگامیکه انسان اصول اعتقادی و دینی خود را از صافی عقل عبور داده، میتواند بهخوبی به لوازم آن با طیب خاطر ملتزم باشد. تقلیدگریزی مولوی نیز ناشی از همین مطلب است. در نهایت مولانا لذت عقل دینی و ایمانی را - که کشف و ادراک حقایق میکند- ارج مینهد؛ زیرا حارس باطن و عوالم معنوی سالک است. از نظر مولوی لذت دینی و عقلی لوازم وپیامد هایی دارند که باعث تحقق لذت میشود. باطنبینی عقل،مصاحبت با صاحب عقل، بیاعتنایی به خواهشهای نفس، راهنمایی عقل ومشورت با عقلا از آن جمله اند.
https://www.aghlodin.ir/article_104864_b599543c84826e6048cf1ec067c8a14a.pdf
2019-03-21
99
124
مولوی
مثنوی
لذت دینی
لذت عقلی
محمدرضا
دهقان کلیشادی
mr.dehghan91@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
عباس
ایزدپناه
abbas_izadpanah@yahoo.com
2
استادیار گروه فلسفله و کلام دانشگاه قم
AUTHOR
قرآن کریم ؛(1376). ترجمۀ: مهدی الهی قمشهای، تهران، نشر اسوه.
1
ابراهیمی دینانی، غلامحسین؛(1376). ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران، نشر طرح نو.
2
ابن سینا، حسین بن عبدالله؛(1383). الاشارات والتنبیهات، شرح نصیرالدین طوسی، قم، نشر البلاغه.
3
----- ؛(1400). رساله فی السعاده در مجموعه رسائل شیخ الرئیس. قم، انتشارات بیدار.
4
----- ؛(1404ق). التعلیقات، بیروت، نشر مکتب الاعلام الاسلامی.
5
----- ؛(1980م).عیون الحکمه، مقدمه و تحقیق: عبدالرحمن بدوی. بیروت، نشر دارالقلم.
6
----- ؛(1363). المبداء والمعاد، تهران، نشر مطالعات اسلامی.
7
ابنعربی؛(1388). الفتوحاتالمکیه فی معرفه اسرارالمالکیه والمکیه، ترجمه، مقدمه و تعلیق: محمد خواجوی، تهران، نشر مولی.
8
ارسطو؛(1378). اخلاق نیکو ماخوس، ترجمه: محمد حسن لطفی ، اول. تهران، نشر طرح نو.
9
افلاطون؛(1380). دوره کامل آثار افلاطون. ترجمه: محمدحسن لطفی و رضا کاویانی. تهران، نشر خوارزمی.
10
اکبر آبادی، ولی محمد؛ (1383). مخزن الاسرار، به اهتمام: ن . مایل هروی. چاپ اول. تهران،نشر قطره.
11
انقروی، اسماعیل؛(1374). شرح کبیر انقروی بر مثنوی معنوی مولوی، عصمت ستارزاده، تهران، نشر زرین.
12
جعفری، محمدتقی؛(1364). مولوی و جهانبینی، تهران، نشر بعثت.
13
حافظ شیرازی، شمس الدین محمد؛(1362).دیوان اشعار. تصحیح: پژمان بختیاری. تهران، انتشارات امیرکبیر.
14
رازی، نجم الدین؛(1386). مرصادالعباد، به اهتمام: محمدامین ریاحی، چاپ دوازدهم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
15
زمانی، کریم؛ (1387). شرح جامع مثنوی، چاپ هفدهم، تهران، نشر اطلاعات.
16
سبزواری، ملاهادی؛(1375). شرح مثنوی، به کوشش: مصطفی بروجردی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
17
سهروردی، شهاب الدین؛(1373). مجموعه مصنفات. تصحیح، تحشیه و مقدمه: سیدحسین نصر، چاپ سوم، ج3. تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
18
----- ؛(1976). مجموعه مصنفات، تصحیح و مقدمه: هانری کربن. ج1، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
19
غزالی، ابوحامد،(1427). احیاء العلوم، 4جلدی، تعلیق: محمد وهبی، سلیمان و اسامه عموره، دمشق، دارالفکر.
20
----- ؛(1361)، کیمیای سعادت، به کوشش: حسین خدیو جم، چاپ دوم، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
21
فارابی، ابونصر محمد؛(1405). فصوص الحکمه، تصحیح: شیخ محمدحسن آلیاسین، قم، نشر بیدار.
22
----- ؛(1404ق). فصول منتزعه، تحقیق: البیر نصیر نادر، تهران، نشر المکتبه الزهراء.
23
فروزانفر، بدیعالزمان؛(1375). شرح مثنوی شریف، تهران، نشر زوار.
24
فروغی، محمدعلی. (1344). سیر حکمت در اروپا، تهران، نشر زوار.
25
ملاصدرا، صدرالدین محمد؛(1981). الحکمۀ المتعالیة فى الاسفارالعقلیة الاربعة، چ سوم، بیروت، دار احیاء التراث.
26
---- ؛(1360). الشواهد الربوبیة. تصحیح: سیدجلال الدین آشتیانى، چ دوم، مشهد، المرکز الجامعى للنشر.
27
---- ؛(1363). مفاتیح الغیب. تصحیح: محمد خواجوى، تهران، مؤسسه تحقیقات فرهنگى.
28
محمدبن منور؛(1362). اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعید، تهران، نشر زوار.
29
ملکیان،مصطفی؛(1385). مشتاقی و مهجوری، چ اول، تهران، نشر نگاه.
30
مولوی، جلال الدین محمد؛(1380). مثنوی معنوی، تصحیح: رینولد الین نیکلسن، چاپ دهم، تهران، نشر شهراد.
31
----- ؛ (1390). فیهمافیه، به تصحیح: بدیعالزمان فروزانفر، جلد سیزدهم، تهران، نشر امیرکبیر.
32
----- ؛(1377).کلیات شمس یا دیوان کبیر، به تصحیح: بدیعالزمان فروزانفر، تهران، نشر نغمه.
33
نیکلسون،رینولد الین؛(1374). شرح مثنوی معنوی مولوی.به کوشش: حسن لاهوتی، تهران، نشر امیرکبیر.
34
واینر، فیلیپ پی؛(1385) فرهنگ تاریخ اندیشهها، مطالعاتی دربارة گزیدهای از اندیشههای اساسی، ترجمة گروهی از مترجمان، معاد، تهران، نشر سامان.
35
همایی، جلال الدین؛(1366). مولوی نامه، ج دوم، چاپ شصم، تهران، انتشارات مؤسسه نشر هما.
36
ORIGINAL_ARTICLE
اعتبارسنجی کارکرد معرفتی عقل با تأکید بر دیدگاه شیخ مفید
عقل یکی از منابع مهم معرفتی در کشف حقایق دینی است که کارکرد معرفتی آن در حوزه الهیات از دیرباز نزد دین پژوهان و متکلمان از اعتبار خاصی برخوردار بوده و هم اکنون نیز همچنان بر اعتبارآن تأکید می شود. اما دربین برخی از نحله های فکری-کلامی در نقش آفرینی و کارکرد معرفتی آن نکات قابل تأملی وجود دارند که می توانند شبهاتی ایجاد نمایند که باعث تردید در اعتبارکارکرد معرفتی ادراکات عقلی گردد. از این رو، این پرسش مطرح می گردد که اعتبارکارکرد معرفتی عقل در کشف حقایق دینی چیست؟ این مقاله برآن است تا با استفاده از منابع کتابخانه ای و باروش توصیفی-تحلیلی به اعتبار کارکرد معرفتی عقل با تأکید بر اندیشه شیخ مفید (ره) بپردازد و یافته این مقاله این خواهد بود که ادراک عقلی در تولید معرفت، معناگری نقل و سنجش بین حق و باطل دارای اعتبارکارکردی است. اگرچه در مواردی همچون؛ ذات خدا، جزئیات دین و امور اخروی مانند عذاب اخروی و معاد جسمانی، محدودیتهایی دارد. [1]. استادیار پژوهشگاه امام صادق(ع) akf474@yahoo.com
https://www.aghlodin.ir/article_104865_f3ba4e2bb0b190a71268ad78ac3fdb98.pdf
2019-03-21
125
148
عقل
ادراک عقلی
معرفت
تولید معرفت
کارکردعقل
معرفت دین
اسدالله
کردفیروزجائی
akf474@yahoo.com
1
. استادیار پژوهشگاه امام صادق(ع)
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم
1
1- ابراهیمی دینانی،غلامحسین(1376)، ماجرای فکرفلسفی در جهان اسلام، تهران، طرح نو.
2
2- ابن سینا،حسین بن عبدالله(بی تا)، الشفاء(الطبیعیات)، قم، مکتبه آیت الله مرعشی.
3
3- ابن شعبه حرانی، حسن بن علی(1404ق)، تحف العقول، قم، جامعه مدرسین.
4
4- ابن فارس، احمدبن فارس(1404ق)، معجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
5
5- استرآبادی، محمدامین(1424ق)، الفوائدالمدنیه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی.
6
6- اشعری، ابوالحسن(الف)(بی تا)، الابانه عن اصول الدیانه، دمشق، دارالبیان.
7
7- ـــــــــــــــــــــ، (ب)(بی تا)، مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین، تحقیق: هلموت ریتر، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
8
8-ــــــــــــــــــــــــ، (1409ق)، رساله الی اهل الثغر، مدینه منوره، مکتبه العلوم و الحکم.
9
9- ایجی، قاضی عضدالدین(بی تا)، المواقف، بی جا، الشریف الرضی.
10
10 -آمدی، سیف الدین(1423ق)، ابکارالافکار فی اصول الدین، قاهره، دارالکتب.
11
11- باربور، ایان(1378)، علم و دین، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، تهران، مرکزنشردانشگاهی.
12
12-بغدادی، عبدالقاهر(1977م)، الفرق بین الفرق و بیان فرقه الناجیه، بیروت، دارالافاق الجدیده.
13
13- بهمنیاربن المرزبان(بی تا)، التحصیل، تهران، دانشگاه تهران.
14
14- تفتازانی، سعدالدین(1409ق)، شرح المقاصد، قم، الشریف المرتضی.
15
15- التهانوی، محمدعلی(1996م)، کشاف اصطلاحات العلوم والفنون، بیروت، مکتبه لبنان ناشرون.
16
16- جرجانی، میر سید شریف(1415ق)، شرح المواقف ایجی، قم، شریف رضی.
17
17- جوادی آملی، عبدالله(1386)، انتظاربشرازدین، قم، اسراء.
18
18- ـــــــــــــــــــــــــــ، (1389)، تسنیم، قم، اسراء.
19
19- حلی، حسن بن یوسف مطهر(1382)، کشف المراد، تحقیق: جعفرسبحانی، قم، مؤسسه امام صادق(ع).
20
20 - رشاد، علی اکبر(1385)، فقه و حقوق اسلامی«گستره کارکرد و کاربرد عقل در تحقق و تفهم دین»، سال دوم، بهار 1385، ص11-37
21
21- ژلسون، اتین(1378)، عقل و وحی در قرون وسطی، ترجمه: شهرام پازوکی، بی جا، بی ینا.
22
22- سبحانی، جعفر(1381)، الانصاف فی مسائل دام فیها الخلاف، قم، مؤسسه امام صادق(ع).
23
23- ـــــــــــــــــــ، (1386)، العقیده الاسلامیه، قم، مؤسسه امام صادق(ع).
24
24- سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم و حسین صدیقی(1393)، کلام اسلامی، «روش شناسی کلامی شیخ مفید»، دوره 23، شماره 91، صفحه 129-151.
25
25- السیوری، مقدادبن عبدالله(1365)، الباب الحادی عشر مع شرحیه النافع یوم الحشر و مفتاح الباب، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی.
26
26- شریف الرضی، محمدبن حسین(1414ق)، نهج البلاغه تحقیق: صبحی صالح، قم، هجرت.
27
27- الشهرزوری، شمس الدین(بی تا)، رسائل الشجره الالهیه فی علوم الحقائق الربانیه، تهران، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران.
28
28- شهرستانی، محمد بن عبدالکریم(1367)، ملل و نحل، قم، منشورات رضی.
29
29- صدوق، محمدبن علی بن بابویه(1414ق)، الاعتقادات، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
30
30- طباطبایی، سیدمحمدحسین(1390ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی.
31
31- طوسی، محمدبن حسن(1406ق)، الاقتصادفیمایتعلق بالاعتقاد، بیروت، دارالاضواء
32
32- غزالی، ابوحامد(2002م)، الاقتصاد فی الاعتقاد، بیجا، بی نا.
33
33- فارابی، ابونصر(1405ق)، فصول منتزعه، تهران، الزهرا.
34
34- فراهیدی، خلیل بن احمد(1409ق)، العین، قم، هجرت.
35
35- لاهیجی، عبدالرزاق(1383)، گوهر مراد، تهران، نشرسایه.
36
36-قاضی عبدالجبار، ابوالحسن(1393ق)، فضل الاعتزال و طبقات المعتزلة، تحقیق: فؤاد السید، تونس، الدار التونسیه للنشر.
37
37-قرشی، سیدعلی اکبر(1371)، قاموس قرآن، تهران، بنگاه ترجمه و نشرکتاب.
38
38- القرطبی، احمد بن محمد(1364)، الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو.
39
39-کراجکی، محمدبن علی(بی تا)، کنزالفوائد، قم، دارالذخائر.
40
40- کلینى، محمد بن یعقوب(1407ق)، اصول کافی، تهران، اسلامیه.
41
41- مجلسی، محمدباقر(1403ق)، بحارالانوار، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
42
42- محمدی ری شهری، محمد (1386)، دانشنامه عقاید اسلامی، قم، دارالحدیث.
43
43- مظفر، محمدرضا(1379)، المنطق، قم، دارالعلم.
44
44-مفید، محمدبن نعمان((ب)(1413ق)، اوائل المقالات، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
45
45- ـــــــــــــــــــــــــ، (الف)(1413ق)، المسائل السرویه، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
46
46- ـــــــــــــــــــــــــ، (بی تا)، النکت الاعتقادیه، قم، دارالمفید.
47
47- ـــــــــــــــــــــــــ، (ج)(1413ق)، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید.
48
48- ـــــــــــــــــــــــــ، (د)(1413ق)، تصحیح الاعتقادات الامامیه، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
49
49- ـــــــــــــــــــــــــ، (و)(1413ق)، مختصرالتذکره باصول الفقه، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
50
50 - ـــــــــــــــــــــــــ، (ه)(1413ق)، النکت فی مقدمات الاصول من علم الکلام، قم، کنگره شیخ مفید.
51
51- ـــــــــــــــــــــــــ، (ز)(1413ق)، المسائل السرویه، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
52
52- ـــــــــــــــــــــــــ، (بی تا)، المسائل الصاغانیه(چاپ شده به همراه«الفصول العشره فی الغیبه»، قم، مؤسسه دارالکتاب للطباعه والنشر.
53
53- ـــــــــــــــــــــــــ، (1962ق)، الفصول المختاره من العیون والمحاسن، نجف، الحیدریه.
54
54- ـــــــــــــــــــــــــ، (1414ق)، رسائل فی الغیبه، بیروت، دارالمفید.
55
55- ملاصدرا،محمد بن ابراهیم شیرازی(الف)(بی تا)، الحکمه المتعالیه، بیروت، داراحیاءالتراث.
56
56- ـــــــــــــــــــــــــ، (ب)(بی تا)،المبدأ و المعاد، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
57
57- ـــــــــــــــــــــــــ، (1383)، شرح اصول الکافی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
58
58- موسوی روضاتی، احمد (1432ق)، اجماعات فقهاء الامامیه، بیروت، مؤسسه الاعلمی.
59
59- مهدوی راد، محمدعلی و محمدعلی تجری،(1387)، پژوهشهای فلسفی و کلامی، «نقش عقل در نقد و فهم حدیث»، دوره 10، شماره 34، صفحه 165-186.
60
ORIGINAL_ARTICLE
طهارت و تعالی قوه عاقله از منظر حکمای مسلمان و برخی آثار و پیامدهای آن
قوه عاقله، فصل حقیقی انسان نسبت به سایر حیوانات میباشد و جمیع تکالیف شرعی و کمالات انسانی بر اساس این قوه بنا شده است. طهارت قوه عاقله در عقل نظری و عقل عملی، موجب سعادت حقیقی انسان میگردد. سرشت قوه عاقله بر توحّد میباشد و با کثرات و اشتغال به غیر سازگاری ندارد. طهارت عاقله در دو محور قابل پیگیری است اول: قوه عاقله نباید مشوب به وهم و خیال گردد دوم : در کشف حقائق نباید محدود به حدی شود؛ ازین رو برای طهارت و تعالی آن راههایی از قبیل : تفکر، خروج از عادت، همّ واحد داشتن، توحّد قوای نفس، حضور ومراقبت ارائه شده است. وقتی قوه عاقله طهارت و تعالی یافت آثاری از آن ظهور میکند که برخی از آنها بدین قرار میباشد: تسلط بر خیال و متخیله، تاثیر در شدت حدس، ارتباط با عقل فعال، معجزات قولی و فعلی و وصول به توحید از آثار طهارت عاقله است. در این نوشتار ضمن تبیین طهارت قوه عاقله به روش های وصول به آن و برخی آثار طهارت و تعالی این قوه در انسان اشاره می شود.
https://www.aghlodin.ir/article_104866_380866e6033268ca17d32d6c61316701.pdf
2019-03-21
149
174
قوه عاقله
طهارت عقل نظری و عملی
توحید
محسن
موحدی اصل
movahedi114@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای رشته فلسفه وکلام دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
قرآن مجید
1
1-ابن سینا، حسین ابن عبدالله،(1371ش) المباحثات، تحقیق و تعلیق محسن بیدارفر، تهران، بیدار
2
2-_____________، (1991م)رساله فی اثبات نبوات، تحقیق ومقدمه میشال مرموره، بیروت، دارالنهار
3
3-_____________، (1385ش) النفس من الشفاء، تحقیق حسن حسن زاده آملی، قم، بوستان کتاب
4
4-_____________،(1376ش) الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن زاده آملی، قم: بوستان کتاب
5
5-______________،(1383ش) اشارات و التنبیهات، شرح خواجه نصیرالدین الطوسی، تحقیق حسن زاده آملی، قم: بوستان کتاب
6
6-جهانگیری، محسن،(1375ش) محی الدین چهره برجسته عرفان اسلامی، دانشگاه تهران، چاپ چهارم
7
7-حسن زاده، حسن، (1380ش) وحدت از دیدگاه عارف و حکیم، قم، انتشارات تشیع، چاپ دوم
8
8-_________، (1381ش) دروس معرفت نفس، قم، الف لام میم، چاپ اول
9
9-________، (1386ش) صد کلمه در معرفت نفس، قم، الف لام میم، چاپ دوم
10
1-________،(1393ش) ولایت تکوینی، قم، الف لام میم، چاپ اول
11
11-سبزواری، ملاهادی، (1432ق) شرح منظومه، تصحیح و تعلیقه حسن زاده آملی، بیروت: موسسه التاریخ العربی
12
12-سهروردی، شهاب الدین یحیی (1372ش) مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
13
13-صدرالمتألهین، محمد ابن ابراهیم،(1386ش) الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیه، تعلیقة حسن حسنزاده آملی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
14
14-___________. (1981م) الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: دار احیاء التراث، چاپ سوم
15
15-___________،(1383ش) الشواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه، ترجمه و تفسیر جواد مصلح، سروش، تهران
16
16-_________، (1387ش) المبداوالمعاد، مقدمه وتصحیح سید جلال آشتیانی، قم، بوستان کتاب
17
17-__________، (1383ش) شرح اصول کافی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی
18
18-طباطبایی، محمد حسین،(1417ق) المیزان فی تفسیرالقرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه
19
19-_________________،(1348) شیعه در اسلام، قم : مرکز انتشارات دارالتبلیغ اسلامی
20
20-فارابی، ابونصر محمد،(1366ش) السیاسه المدنیه، تهران، الزهراء
21
21-مطهری، مرتضی،( 1389) مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا، چاپ هشتم،
22
22-موسوی خمینی، سید روح الله،(1394ش) شرح چهل حدیث، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)
23
23-______________،(1388ش) سرّالصلوه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)
24
24-میرداماد، محمد باقر، (1367ش) القبسات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم
25
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی رویکرد انتقادی شهید مطهری از مبانی کانت پیرامون رابطه ایمان با عمل عقلی
یکی از مسائلی که همواره مورد نزاع بین متکلمان و فیلسوفان اسلامی و غربی بوده، مساله رابطه ایمان با عمل است. در دین اسلام، هر یک از ایمان و عمل ارزش استقلالی دارد و خود مورد نظر شارع است. کانت، در آثار خویش ایمان را امری معرفی میکند که یکسره مربوط به اخلاق و عقل عملی است و برای رسیدن به ایمان معرفت را کنار زده و دست عقل نظری را برای درک مابعدالطبیعه کوتاه میداند. در نگاه مطهری ایمان و معرفت همراه همیشگی هستند و در آثار خویش مطالبی دارد که به نقد دیدگاههای کانت دراینباره پرداخته است. این پژوهش، درپی بیان تحلیلهای مطهری بر مبانی کانت در رابطه ایمان و عمل عقلی است. روش تحقیق به صورت کتابخانهای و بررسی توصیفی-تحلیلی آثار مطهری و کانت است. از جمله نقدهای مطرح شده توسط مطهری میتوان به تعریف ناقص از ایمان و عدم توجه به اصالت ایمان اشاره کرد.
https://www.aghlodin.ir/article_104867_e505af0efae4ab674603e974c623ed67.pdf
2019-03-21
175
202
مطهری
کانت
ایمان
عمل عقلی
معرفت
مجید
توکل
mtavakol.313@gmail.com
1
دانشجوی دکتری مدرسی معارف گرایش مبانی نظری اسلام، دانشگاه پیام نور قم
LEAD_AUTHOR
یداله
دادجو
dadjoo43@gmail.com
2
دانشیار دانشگاه پیام نور قم
AUTHOR
سید حسن
بطحایی
dr.bathayi@gmail.com
3
دانشیار دانشگاه پیام نور
AUTHOR
احمد حسین
فلاحی
hmdfalah@gmail.com
4
استادیار دانشگاه پیام نور
AUTHOR
قرآن کریم
1
1- ابن اثیر، مبارک بن محمد، (۱۴۲۱ق)، النهایة فی غریب الحدیث والاثر، دارابن الجوزی، ریاض.
2
2- ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، (۱۴۱۸ق)، الایمان، موسسه الرساله، بیروت.
3
3- ابنحزم، علیبن احمد، (۱۳۹۵ق)، الفصل فی الملل و الاهوآ و النحل، دارالمعرفه، بیروت.
4
4- ابنمنظور، محمد بن مکرم، (۱۳۶۷)، لسانالعرب، دارصادر، بیروت.
5
5- احمدی، علیاکبر، (۱۳۹۲)، دوران نقادی : تحلیل کانت از مدرنیته و نقد آن از دیدگاه مرتضی مطهری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
6
6- امامالحرمین، عبدالملکبن عبدالله، (بیتا)، الارشاد الی قواطع الادله فی اصول الاعتقاد، مصر.
7
7- ایزوتسو، توشیهیکو، (۱۳۷۸)، مفهوم ایمان در کلام اسلامی، زهرا پورسینا، سروش، تهران.
8
8- بغدادی، عبدالقاهربن طاهر، (۱۹۹۸)، الفرق بینالفرق، المکتبه العصریه، بیروت.
9
9- جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۸۴)، شریعت در آینه معرفت : بررسی و نقد نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت، اسراء، قم.
10
10- حسینزاده، محمد، (۱۳۸۰)، مبانی معرفت دینی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس سره)، قم.
11
11- خسروپناه، عبدالحسین، (۱۳۹۳)، سروش٬ دین و نواندیشی، کانون اندیشه جوان، تهران.
12
12- ذاکری، مهدی، (۱۳۸۷)، نظریه علی عمل و اشکال ارتباط منطقی، فلسفه، 16(36)، 5-30.
13
13- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (۱۳۸۵)، المفردات فی غریب القرآن، ظرافت، ارومیه.
14
14- ژیلسون، اتین، (۱۳۷۸)، عقل و وحی در قرون وسطی، شهرام پازوکی، گروس، تهران.
15
15- سیدمرتضی علیبن حسین، (۱۴۱۱)، الذخیرة فی علمالکلام، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم.
16
16- شرتونی، سعید، (بیتا)، اقرب الموارد: فی فصح العربیه و الشوارد، بی جا.
17
17- شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، محمد رضا جلالی، بیجا.
18
18- صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم، (۱۳۶۶)، تفسیر القران الکریم، بیدار، قم.
19
19- صلیبا، جمیل، (۱۳۶۶)، فرهنگ فلسفی، منوچهر صانعی دره بیدی، حکمت، تهران.
20
20- طریحی، فخرالدین بن محمد، (۱۳۷۹)، مجمعالبحرین، کتابفروشی جاراللهی، تهران.
21
21- طوسی، ابی جعفر محمد بن حسن، (۱۴۰۶)، الاقتصاد فی ما یتعلق بالاعتقاد، دارالاضواء، بیروت.
22
22- علامه حلی، حسنبن یوسف، (۱۳۷۷)، کشف المراد فی شرح تجریدالاعتقاد، مصطفوی، قم.
23
23- علامه حلی، حسنبن یوسف، (۱۴۱۵)، مناهجالیقین فی اصولالدین، دار لاسوه للطباعه و النشر، تهران.
24
24- فراهیدی، خلیل بن احمد، (۱۴۰۰). العین، دار الرشید للنشر، عراق.
25
25- فعالی، محمدتقی، (۱۳۷۸)، ایمان دینی در اسلام و مسیحیت، کانون اندیشه جوان.
26
26- قرشی بنابی، علیاکبر، (۱۳۶۷)، قاموس قران، دارالکتبالاسلامیه، تهران.
27
27- کانت، ایمانوئل، (۱۳۶۷)، تمهیدات، غلامعلی حداد عادل، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
28
28- کانت، ایمانوئل، (۱۳۸۱)، دین در محدوده عقل تنها، منوچهر صانعی دره بیدی، نقش و نگار، تهران.
29
29- کلینی، محمد بن یعقوب، (۱۳۹۷)، اصول کافی، محمد باقر کمره ای، انتشارات اسوه، تهران.
30
30- مدنی، علیخانبن احمد، (۱۳۶۸)، ریاضالسالکین فی شرح صحیفه سیدالساجدین صلواتالله علیه، سید محسن حسینی، موسسه النشرالاسلامی، قم.
31
31- مطهری، مرتضی، (۱۳۷۲)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج ۱–29)، صدرا، تهران.
32
32- مطهری، مرتضی، (۱۳۷۸)، یادداشتهای شهید مطهری (ج ۱–12)، صدرا، تهران.
33
33- مفید، محمدبنمحمد، (۱۴۱۳)، تصحیح اعتقاداتالامامیه، حسین درگاهی، (کنگره جهانی هزاره شیخ مفید)، قم.
34
34- مکگراث، الیستر، (۱۳۸۲)، مقدمهای بر تفکر نهضت اصلاح دینی. بهروز حدادی، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، قم.
35
35- Calvin, Jean; & Battles, Ford Lewis. (1986). Institutes of the Christian religion (H.H. Meeter Center for Calvin Studies). London : Collins.
36
36- Eliade, Mircea; & Adams, Charles J. (eds.). (1987). The Encyclopedia of religion. New York: Macmillan.
37
37- field, c. G. (1970). a criticism of kant. reading ethical theory.
38
38- Immanuel Kant. (1998). critique of pure reason. Cambridge: Cambridge University Press.
39
39- Jenkins, John I. (1997). Knowledge and faith in Thomas Aquinas. Cambridge, U.K. ; New York, NY, USA: Cambridge University Press.
40
40- Kant, Immanuel. (1960). Religion within the limits of reason alone (2d ed). La Salle, Ill: Open Court Pub. Co.
41
41- Kant, Immanuel. (1996). Critique of practical reason. Amherst, N.Y: Prometheus Books.
42
ORIGINAL_ARTICLE
رابطه عقل وشرع از دیدگاه میرداماد و فیضکاشانی
عقل و شرع مباحثی نو در حیطهی علوم انسانی نیست و کتب اندیشمندان مشحون از تحلیلهای عمیق در این باب است. آنچه در بحث مذکور حائز اهمیت است، سخن از ارتباط این دو است. کاشانی برخلاف مسلک اخباری خود به استفادهی گونهای از عقل در فهم احکام شرع معتقد است، به این شکل که از عقل استدلالی بهعنوان یک ابزار برای رسیدن به حکم شرعی از منابع تعریفشده آن به کار گرفته میشود. این سخن بر خلاف نظر معتقدین به دلیل عقلی، و مباین با نظر کسانی است که عقل را منبع استنباط حکم شرعی می دانند؛ نوع نگرش او نسبت به عقل و ماهیت ابزارگونهاش برای رسیدن به حکم شرعی از منابع تعریف شده، شیوهی تفقه وی را به مجتهدان نزدیک میسازد و روش تفقه اخباری او را از دیگر اخباریان متمایز میکند. میرداماد عقل را نیروی مدرک واقعیت خارجی و تشخیصدهندۀ حقیقت از خطا میداند. وی طرفدار نظریهی تحسین و تقبیح عقلانی افعال است و معتقد به تلازم بین حکم عقل و شرع بوده و عقل را یکی از منابع معرفت و شناخت انسان میداند. او معتقد است که هر دو مقوله از یک حقیقت عینی و خارجی خبر میدهند. از این رو، اِخبار عقل و شرع هماهنگ با یکدیگر است و این سخن با ذات حقیقت سازگار است، زیرا حقیقت به حسب ذات خود، با تعدد و دوگانگی سازگار نیست. به اعتقاد وی حقیقت ازآن جهت که حقیقت شناخته میشود یگانه است، لذا آنچه شرع به دست میدهد با آنچه عقل به آن میرسد یکسان و متلازم است.
https://www.aghlodin.ir/article_104868_5dc322cde518ccf5de36d8d8c8d0910f.pdf
2019-03-21
203
230
عقل
دین
میرداماد
فیض کاشانی
مجتبی
سرگزی پور
mojtaba_sargazi@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه سیستان و بلوچستان
LEAD_AUTHOR
نادر
مختاری افراکتی
dr_mokhtariafra@theo.usb.ir
2
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه سیستان و بلوچستان
AUTHOR
امیر
بارانی
alijan137210@yahoo.com
3
کارشناس ارشد فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری تهران
AUTHOR
القرآن الکریم
1
نهج البلاغه
2
الف- کتب و مقالات فارسی
3
1- ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1389)، درخشش ابنرشد در حکمت مشا، تهران، طرح نو.
4
2- --------------------، (1390)، فیلسوفان یهودی و یک مسأله بزرگ، تهران، هرمس.
5
3- --------------------، (376)، ماجراى فکر فلسفى در جهان اسلام، تهران، طرح نو.
6
4- جوادی آملی، عبدالله، (1387)، دین شناسی، تنظیم محمد رضا مصطفی پور، قم، موسسه اسراء.
7
5- شریف، م. م ، (1362)، تاریخ فلسفه در جهان اسلام، ترجمه: زیر نظر نصرالله پور جوادى، تهران، نشر دانشگاهى.
8
6- ضیایی فر، سعید،(1392)، فلسفه فقه، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها،چاپ اول.
9
7- صارمی، سیف الله، (1393)، منابع و ادله علم اصول فقه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگی اسلامی.
10
8- علیدوست، ابوالقاسم،(1391)، فقه و عقل، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ پنجم.
11
9- رجایی، مهدی وگروهی از محققان،(1386)، رسالههای خطی فقهی( رساله هشتم: شارع النجات فی ابواب العبادات، میرداماد)، قم، موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، چاپ اول.
12
10- فنایی، ابوالقاسم، (1392)، رابطه عقل و وحی، هفتهنامهی آسمان، شماره 52، شنبه 5 مرداد.
13
11- جمعی از پژوهشگران، (1392)، فرهنگ نامه اصول فقه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم.
14
12- کربن، هانرى، (1361)، تاریخ فلسفه اسلامى، ترجمه اسدالله مبشّرى، امیرکبیر تهران، چاپ سوم.
15
13- موسوی مدرس بهبهانی، سید علی،(1388)، حکیم استرآباد، چاپ دانشگاه تهران.
16
14- ناس، جان،(1377)، تاریخ جامع ادیان، ترجمه: على اصغر حکمت، تهران، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى تهران، چ نهم.
17
ب- کتب عربی
18
15- ابنمنظور، ابوالفضل، جمالالدین، محمدبنمکرم،(1414)، لسانالعرب، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع - دار صادر، بیروت - لبنان، چ سوم.
19
16- ابوالحسین، احمدبنفارس بن زکریا، (1404)، معجم مقائیس اللغة، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، قم - ایران، اول.
20
17- ارسطو، (1405)، کتابالبرهان، تحقیق: عبدالرحمان بدوی، کویت، مجلس الوطنی للثقافه و الفنون و الآداب.
21
18- انصارى، مرتضى, (1365)، فرائد الاصول, قم، مؤسسة النشر الاسلامى (جامعةالمدرسین).
22
19- الاسترآبادی، محمدباقر(میرداماد)، (1391)، الایقاظات فی الخلق الاعمال، تصحیح: حامد ناجی اصفهانی، تهران، انتشارات مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
23
20- ------------------------،(1317)، السبعالشداد[چاپسنگی]، کاتب: علیاکبر ابن محمد علی طالقانی، مصحح: محمود ابنصالحالبروجردی، بیچا، طهران.
24
21- --------------------،(1394)، ضوابط الرضاع، تصحیح: حجت منگنه چی، قم، موسسه فقهی ائمه اطهار.
25
22- الإسترابادی، محمّد أمین،(1424)، الفوائدالمدنیّة، محقق: شیخ رحمةالله رحمتی اراکی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
26
23- بحرانی، یوسف،(1423)، الدرر النجفیه من الملتقطات الیوسفیة، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاءالتراث.
27
24- ----------،(1377)، الحدایق الناضره فی احکام العتره الطاهره، تحقیق: محمدتقی ایروانی، النجف: دارالکتب الاسلامیه.
28
25- تونی، عبدالله بن محمد(فاضل)، (1412)، الوافیه، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
29
26- حلی، جعفر بن حسن،(1403)، معراج الاصول، قم: آل البیت.
30
27- جوهرى، اسماعیل بن حماد،(1410) الصحاح - تاج اللغة و صحاح العربیة، دار العلم للملایین، بیروت - لبنان، اول.
31
28- خلیل الفراهیدی،(1409) کتاب العین، تحقیق مهدی مخزومی و إبراهیم سامرائی، ،بیروت، مؤسسة دار الهجرة، چاپ دوم.
32
29- الراغبالاصفهانی،ابوالقاسم،(1404) مفردات غریب القرآن، بیجا: دفتر نشر کتاب، چاپ دوم.
33
30- صاحببنعباد،(1414) کافىالکفاة، اسماعیلبنعباد، المحیط فی اللغة، عالم الکتاب، بیروت - لبنان، اول.
34
31- شهرستانى، محمد بن عبدالکریم(1367)، الملل و النحل، منشورات الشریف الرضى، ، قم، چاپ سوم.
35
32- الطریحی، فخرالدینبنمحمد،(1375) مجمعالبحرین، طهران، نشر مرتضوی، الطبعه الثالثه.
36
33- عاملى، حرّ، محمدبنحسن،(1409) وسائلالشیعة، قم، مؤسسه آلالبیت علیهمالسلام، چاپ اول.
37
34- غزالی، محمدبنمحمد،(1993) معیارالعلم فی فنالمنطق، بیروت دار و المکتبه الهلال.
38
35- فارابی، ابونصر،(1983) رساله معانیالعقل، تحقیق موریس بریج، بیروت: دار المشرق.
39
36- --------- ،(1405) الجمع بین الرأیی الحکیمین، تهران: الزهرا.
40
37- فیض کاشانى، محمد محسن ابن شاه مرتضى، بیتا، سفینةالنجاه، قم-ایران، بینا.
41
38- -------------------------------، اصولالاصلیه، تصحیح: میرجلالالدین حسینی ارموی،(1337) انتشارات دانشگاه تهران.
42
39- -------------------------------، بیتا، مفاتیح الشرایع، مجمعالذخایرالاسلامیه، قم.
43
40- -----------------------------،(1387) رسائل فیض کاشانى، نحقیق: مسیح توحیدی، مدرسه عالى شهید مطهرى، تهران - ایران، اول.
44
41- ----------------------------، الحقالمبین، میرجلالالدین الحسینی الأرموی،بیتا، سازمان چاپ دانشگاه.
45
42- قرشى، سیدعلىاکبر،(1412) قاموس قرآن، دارالکتب الإسلامیة، تهران - ایران، ششم.
46
43- محمود، قاسم،(1954) فی معانی العقل، جزء مجموعه الثمرة المرضیه فی بعض الرسالات الفارابیه، قاهره.
47
44- مازندارنی حائری، سیدنظامالدین، بیتا، تبیانالاصول، طبعالحجری.
48
45- لاریجانی الاسکی، لطف الله،(1396)، ذریعةالاعتماد علی احقاقالحق و فهماالمراد، تصحیح و مقدمه: امیر بارانی بیرانوند، مدرسه عالی شهید مطهری، تهران.
49
46-مجاهد، سید محمد، بیتا، مفاتیحالاصول، قم: آل البیت.
50
ORIGINAL_ARTICLE
مروری انتقادی بر نوع مواجهه علامه طباطبایی در تفسیر با تکیه بر عصمت انبیا
علامه طباطبایی در مقدمه تفسیرالمیزان بر این باور است که شماری از مفسران قرآن کریم، عقاید کلامی خود را بر آیههای قرآنی تحمیل کرده، وآن چه که با عقاید مذهبی آنان ناسازگار نموده است، به تأویل بردهاند، و در حقیقت، نمیتوان چنین تبیینی را تفسیر نام نهاد. حال این پرسش مطرح است که آیا علامه، با وجود هشدار دیگران از فرو غلطیدن در دام پیش فرضها، خود در مواجهه با پیش انگاره عصمت انبیا، چگونه با آیات موهم عدم عصمت برخورد کرده است؟ نظریه کلی نگارنده در خصوص نوع برخورد علامه با چنین آیاتی، آن است که وی در تبیین خویش، با پایبندی به نظریه عصمت حداکثری، آیات ناسازگار با این نظریه را با تحلیلهای واژه شناختی، یا با کلیگوییهای عقلانی و یا با رمزانگاری آیات مربوطه، راه توجیه و تأویل را برگزیده، و گاهی نیز، از بررسی دقیق آیهها روی برتافته است. علامه در برخورد با این آیات،کوشش کرده است تا با تحلیلهای عقلانی و بهرهگیری از روش تفسیری قرآن به قرآن، تزاحم ظاهری میان پیش فرض عصمت مطلق انبیا و ظواهر آیات موهم عدم عصمت را به گونهای علاج کند. روش تحقیق در این رساله، تحلیلی – انتقادی بوده، و از منابع کتابخانهای بهره جسته است.
https://www.aghlodin.ir/article_104870_fbaa0bbb4af63debeda2668addc56d92.pdf
2019-03-21
231
256
علامه طباطبایی
پیش فرض کلامی
عصمت انبیا
تأویل
تفسیر
مهدی
حسینی شیروانی
um.hosseini@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه مازندران
AUTHOR
فرهاد
ترابی
h_bayati52@yahoo.com
2
- استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
آلوسی، محمود بن عبدالله، (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه.
2
ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو، (1403ق)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالفکر.
3
ابن هشام انصاری، ابو محمد عبدالله بن یوسف، ( 1291ق)، مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب، تهران، المکتبه العلمیه الاسلامیه.
4
امین اصفهانی، سیده نصرت، ( 1361ش)، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران، نشر نهضت زنان مسلمان.
5
اندلسی، ابوحیان محمدبن یوسف، ( 1420ق)، البحر المحیط فی التفسیر ، بیروت، دارالفکر.
6
بغدادی، علاء الدین علی بن محمد، ( 1415ق)، لباب التأویل فی معانی التنزیل بیروت، دارالکتب العلمیه.
7
بیضاوی، عبدالله بن عمر، (1418ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
8
جلیلی، سید جواد، (بهار 1384)، «معانی همّ و مشاهده برهان ربّ»، بیّنات، شماره 45، ص30-43.
9
جوادی آملی، عبدالله، (1383ش)، تسنیم تفسیر قرآن کریم، چاپ دوم، قم، نشر اسراء.
10
حامد عباسی، مسعود، ( پاییز 1382ش)، « یونس پیغمبری در نینوا »، کوثر، شماره 10، ص 102-105.
11
خرمشاهی، بهاء الدین، ( 1376ش )، ترجمه قران کریم، تهران، انتشارات نیلوفر.
12
رهبری، حسن، (تابستان 1388)، « یوسف رزم آرای معرکه نفس»، پژوهشهای قرآنی، شماره 58، ص 155- 179.
13
زحیلی، وهبه بن مصطفی، ( 1418ق)، التفسیرالمنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، بیروت، دارالفکر المعاصر.
14
زمخشری، جارالله محمود، ( 1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، چاپ سوم، بیروت، دارالکتاب العربی.
15
زمانی، محمدهاشم (زمستان 1387)، «عصمت آدم در ترازوی نقد»، پژوهش های قرآنی، شماره 56، ص 129-153.
16
سبحانی، جعفر، منشورجاوید، (1383ش)، چاپ اول، قم، مؤسسه امام صادق.
17
سوزنچی، حسین، ( زمستان 1383)، «حضرت یونس »، رشد آموزش قرآن، شماره 7، ص 16 و 17.
18
سید بن قطب، فی ظلال القرآن،( 1412ق )، چاپ هفدهم، بیروت – قاهره، دارالشروق.
19
سید مرتضی، تنزیه الانبیاء، (بی تا)، قم، انتشارات شریف رضی.
20
صادقی تهرانی، محمد، ( 1367ش)، الفرقان فی تفسیرالقرآن با لقرآن، چاپ دوم، قم، انتشارات فرهنگ اسلامی.
21
صنعانی، عبدالرزاق بن همام، (1411ق)، تفسیر القرآن العزیز المسمی بتفسیر عبدالرزاق، بیروت، دارالمعرفه.
22
صدوق، محمدبن بابویه، (1413ق)، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
23
طالقانی، سید محمود، (1362ش)، پرتوی از قرآن، تهران، شرکت سهامی انتشار.
24
طباطبایی، سید محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
25
طباطبایی، محمد حسین، ( 1374ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، چاپ پنجم، قم، دارالکتب الإسلامیة.
26
الطبرسی، فضل بن الحسن، ( 1372ش)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، چاپ سوم، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
27
------------------،(1377ش) تفسیر جوامع الجامع، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
28
طوسی، مجمدبن حسن، ( بی تا)، التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
29
عبده، محمد، و رضا، محمد رشید، (1414ق)، المنار تفسیرالقرآن الحکیم، چاپ اول، بیروت، دارالمعرفة للطباعة و النشر.
30
فخر رازی، محمد بن عمر، (بیتا)، الاربعین فی اصول الدین، القاهره، مکتبة الکلیات الأزهریة.
31
-----------------، (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
32
فضل الله، سید محمد حسین، (1419ق)، من وحی القرآن، چاپ دوم، بیروت، دارالملاک للطباعة و النشر.
33
فولادوند، محمدمهدی، ( 1381ش)، ترجمه قرآن کریم، قم، چاپخانه قرآن کریم.
34
مطهری، مرتضی، (1357ش)، علل گرایش به مادیگری، قم، انتشارات صدرا .
35
مظفر، محمد حسین، (بیتا)، دلائل الصدق، قم، مؤسسة آل البیت.
36
مقداد، فاضل، (بیتا)، ارشادالطالبین الی نهج المسترشدین، قم، انتشارات آیت الله مرعشی.
37
معرفت، محمد هادی، ( بهاروتابستان 1376 )، " گفت و گو با استاد محمد هادی معرفت"، پژوهشهای قرآنی، شماره 9-10، ص 266-283.
38
مغنیه، محمدجواد، ( 1424ق)، التفسیر الکاشف، قم، دار الکتاب الإسلامی.
39
موسوی گرمارودی، سیدعلی،( 1383ش)، ترجمه قرآن کریم، تهران، انتشارات قدیانی.
40
مهریزی، مهدی، (تابستان 1373)، " آفرینش انسان درتفسیر المیزان"، بینات، مؤسسه معارف اسلامی امام رضا (ع)، شماره2، ص 25-28 .
41
میبدی، رشیدالدین، (1371ش)، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تهران، انتشارات امیرکبیر.
42
یثربی، سید یحیی، (1391ش)، تفسیر روز، چاپ اول، تهران، انتشارات امیرکبیر.
43
ORIGINAL_ARTICLE
عقلانیت دینی بر اساس نظریه ادراکات حقیقی و اعتباری علامه طباطبایی
بحث از عقلانیت دین یکی از مهمترین مباحث در حوزه دین پژوهشی به شمار میآید. بعضی قائل به عقلانیت حداکثری بوده و تکتک آموزههای دینی را مستقیماً قابل اثبات منطقی دانستهاند. دقیقاً در نقطهی مقابل، دیدگاهی است که معتقد است سنجش گزارههای دینی با عقل، تقابل با ایمانگروی داشته و دینداری هیچ سنخیتی با عقلگروی ندارد. بعضی نیز در عین اعتقاد به اثباتپذیری برخی از گزارههای دینی، آنها را نقدپذیر دانستهاند. در این مقاله بر اساس نظریهی ادراکات حقیقی و اعتباری علامه طباطبایی و تقسیم گزارههای دینی به نظری و عملی، عقلانیت هر یک از این دو بخش را به صورت مجزا بررسی کرده و دین را در هر دو بخش حکیمانه دانستهایم. عقلانیت گزارههای نظری از آنجا که تحت ادراکات حقیقی طبقهبندی میشوند، به اثباتپذیری منطقی آنها است. امّا گزارههای عملی اگرچه بهخاطر اعتباریبودن از تیررس برهان خارجند؛ ولی این بهمعنای عدم معقولیت آنها نیست؛ چرا که معقولیت آنها وابسته به غایات معقولی است که بر آنها مترتب میشود.
https://www.aghlodin.ir/article_104869_4a41f971a1ec1e53fcdb1eaf244407ef.pdf
2019-03-21
257
279
عقلانیت
دین
ایمانگروی
ادراکات حقیقی و اعتباری
علامه طباطبایی
محمد مهدی
کمالی
m.mkamali@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه علوم رضوی
LEAD_AUTHOR
محمد اسحاق
عارفی
eshagharefi43@gmali.com
2
استایار جامعه المصطفی شعبه مشهد
AUTHOR
محمد هادی
کمالی
kamali.mohammadhadi@gmail.com
3
دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
قرآن کریم.
1
دهخدا، علی اکبر، )1377(، لغتنامه، چاپ دوم از دوره جدید، تهران: دانشگاه تهران با همکاری انتشارات روزنه.
2
عمید، حسن، )1362(، فرهنگ عمید، چاپ چهارم، تهران: انتشارات امیر کبیر.
3
علی تبار فیروز جائی، رمضان، )1390(، فهم دین مبانی کلامی برآیند و برونداد، چاپ اول، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
4
طباطبایی، محمدحسین، )1417ق(، المیزان فى تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
5
___________، )1379(، اصول فلسفه و روش رئالیسم، چاپ یازدهم، مقدمه و پاورقی از مرتضی مطهری، تهران: انتشارات صدرا.
6
___________، )1387(، انسان از آغاز تا انجام، چاپ اول، ترجمه و تعلیقات از صادق لاریجانی، قم: انتشارات بوستان کتاب.
7
___________، )1362(، رسائل سبعه(رساله اعتباریات)، چاپ اول، تهران: بنیاد علمی و فکری استاد علامه سید محمد حسین طباطبایی، چاپ حکمت.
8
___________، )1430ق(، نهایة الحکمة، تصحیح و تعلیق عباسعلی زارعى سبزوارى، چاپ پنجم، قم، مؤسسة نشر إسلامی.
9
طوسى، خواجه نصیر الدین، (1407ق) تجرید الاعتقاد، چاپ اول، دفتر تبلیغات اسلامی.
10
کمالی محمد مهدی؛ اکبریان، رضا، )1394(، «معرفت شناسی گزارههای اخلاقی بر مبنای نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی»، فلسفه و کلام اسلامی، سال چهل و هشتم، شماره اول، بهار و تابستان 1394، ص 99-120.
11
کمالی، محمد مهدی و محمد هادی؛ اکبریان، رضا، )1395(، «ثبات یا نسبیت گزارههای اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی»، آموزههای فلسفه اسلامی، شماره 18، بهار و تابستان 1395، ص 51-75.
12
مایکل پترسون و دیگران، )1384(، عقل و اعتقاد دینی، چاپ چهارم، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: انتشارات طرح نو.
13
معین، محمد، )1360(، فرهنگ فارسی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
14
ملکیان، مصطفی، )1381(، راهی به رهائی؛ جستارهایی در عقلانیت و معنویت، چاپ اول، موسسه پژوهشی نگاه معاصر.
15
_________، )1385(، مشتاقی و مهجوری، چاپ اول، نشر نگاه معاصر.
16